
دانستنیهای اتیسم چیست؟ در سالهای اخیر، اوتیسم دیگر یک موضوع پنهان و ناشناخته نیست؛ بلکه در بسیاری از کشورهای دنیا به یک اولویت اجتماعی، آموزشی و حتی سیاستگذاری تبدیل شده است. کشورهایی مانند کانادا، استرالیا، سوئد و ژاپن، برنامههای گستردهای برای آموزش عمومی، تشخیص زودهنگام و حمایت اجتماعی از کودکان در طیف اتیسم اجرا کردند.
دانستنیهای اتیسم
در سال ۲۰۲۵، سازمان جهانی بهداشت (WHO) در گزارشی اعلام کرد که از هر ۳۶ کودک، یک نفر در طیف اتیسم قرار دارد. این آمار، زنگ خطری نیست، بلکه تلنگریست برای نگاه دوباره به نظام آموزشی و اجتماعیمان. در آمریکا، کمپینهایی مانند “Light It Up Blue” و روز جهانی اتیسم، هر سال میلیونها نفر را با حقیقت اتیسم آشنا میکند. همچنین برندهای بزرگ مانند LEGO، IKEA و Sesame Street وارد عمل شدهاند تا با تولید اسباببازیها، محتواها و محصولات سازگار با نیازهای کودکان طیف اوتیسم، نقش فعالی ایفا کنند.
حتی در سینما و تلویزیون هم داستانهای بیشتری درباره اوتیسم روایت میشود: از سریالهای موفق مثل “The Good Doctor” گرفته تا فیلمهایی با تمرکز روی درک انسانی از تفاوتهای عصبی. این رشد آگاهی جهانی نشان میدهد که جامعه جهانی در حال عبور از ترحم به درک، و از نادیدهگیری به اقدام است.
اتیسم در ایران: پیشرفتها، چالشها و امیدها
در ایران، اتیسم تا همین چند سال پیش واژهای ناآشنا حتی برای بسیاری از معلمان و پزشکان بود. اما امروز، با تلاش خانوادهها، انجمنها، فعالان اجتماعی و رسانهها، شناخت از این طیف در حال گسترش است. با این حال، هنوز راه زیادی در پیش داریم.
بر اساس اعلام «سازمان بهزیستی کشور»، تا سال ۱۴۰۳، حدود ۲۵ هزار کودک در طیف اتیسم در ایران ثبت شدند، اما تخمینها میگوید تعداد واقعی بسیار بیشتر است. مشکل اصلی، تشخیص دیرهنگام، کمبود متخصصین آموزشدیده، و نبود حمایتهای مالی کافی برای خانوادههاست.
با این حال، روزنههایی از امید وجود دارد:
مراکز تخصصی مثل مرکز اتیسم تهران، مرکز رویش، و خیریههایی مثل دوست اتیسم، در حال فعالیتاند تا خدمات درمانی، آموزشی و حمایتی به کودکان و خانوادهها ارائه دهند.
دانشگاههای علوم پزشکی شروع به گنجاندن واحدهای درسی درباره اختلالات رشدی از جمله اتیسم کردند.
و البته مادران، پدران و خواهر و برادرهای این بچهها، بزرگترین مدافعان حقوق آنها هستند

دانستنیهای اتیسم و اخبار روز ایران و جهان

تحقیقاتی در زمینه خواب نوزادان اتیسم: نشانههای اولیه که نباید نادیده گرفته شوند

ارتباط استامینوفن و اتیسم؛ اظهارات جنجالی⚡

تعداد افراد اتیسم در بیمارستانهای روانپزشکی: آخرین دادهها

نقش میکروبیوم روده در رفتار کودکان اتیسم؛ ارتباط شگفتانگیز روده و مغز

کشف چهار زیرگروه زیستی و بالینی متمایز از اتیسم

هوش مصنوعی در خدمت تشخیص زودهنگام اتیسم؛ گامی نوین در غربالگری عصبی-رشدی
جدیدترین تحقیقات جهانی درباره اتیسم (۲۰۲۴–۲۰۲۵)
در حوزه علم و پژوهش، هر ساله دهها مطالعه درباره اتیسم منتشر میشود که نگاه ما به این طیف را تغییر میدهد. از تازهترین تحقیقات جهانی در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ میتوان به چند مورد مهم اشاره کرد:
-
مطالعهای در MIT نشان داد که استفاده از هوش مصنوعی برای تشخیص زودهنگام اتیسم از طریق تحلیل ویدئوهای کوتاه کودک، دقت بسیار بالایی دارد. این دستاورد میتواند دسترسی به تشخیص را در کشورهایی با منابع محدود آسانتر کند.
-
در پژوهش مشترک دانشگاههای آکسفورد و تورنتو، مشخص شد که کودکان در طیف اتیسم، واکنش مغزی متفاوتی نسبت به لمس آرام یا صداهای انسانی دارند که این دستاورد میتواند به طراحی ابزارهای حسی کمک کند.
-
همچنین تحقیقاتی در هلند، رابطه بین رژیم غذایی خاص، سلامت روده و شدت علائم اتیسم را بررسی کردند. اگرچه هنوز اثبات قطعی وجود ندارد، اما امید به درمانهای مکمل افزایش یافت.
مهمتر از همه، محققان بر این تأکید دارند که تمرکز صرف بر “درمان” نباید ما را از درک انسانبودنِ افراد در طیف اتیسم دور کند. تحقیقات جدید، بیشتر از گذشته، سعی دارند به ما بگویند: «اتیسم، یک اختلال نیست، یک تفاوت است. و تفاوت، بخشی از تنوع طبیعی بشر است.»
نقش رسانهها و شبکههای اجتماعی در تغییر نگاه به اتیسم
رسانهها، اگرچه دیر شروع کردند، اما حالا نقش مهمی در تغییر نگرش جامعه نسبت به اتیسم دارند. از برنامههای تلویزیونی گرفته تا مستندها و پادکستها، این روزها دیگر کمتر کسی است که درباره اتیسم چیزی نشنیده باشد. در ایران، حضور چهرههای مردمی مثل علی ضیا، احسان علیخانی یا سحر دولتشاهی در حمایت از کودکان اتیسم، باعث شده بخشی از جامعه که پیشتر بیخبر بود، حالا آگاهتر شود.
همچنین سریالهایی مثل «بیهمگان» یا مستندهایی مثل «سکوت رنگی» بهطور غیرمستقیم سعی در تصویرسازی واقعی از خانوادههای درگیر اتیسم دارند. اما تأثیرگذارترین پلتفرم، بدون شک شبکههای اجتماعی هستند. تغییر وقتی اتفاق میافتد که ما از مصرف خبر، به تولید تجربه برسیم. وقتی که هر کاربر، خودش یک رسانه باشد و هر پست، پلی باشد بین دنیای کودکی که دیده نمیشود، و دنیای ما.