
دانستنیهای اتیسم چیست؟ در سالهای اخیر، اوتیسم دیگر یک موضوع پنهان و ناشناخته نیست؛ بلکه در بسیاری از کشورهای دنیا به یک اولویت اجتماعی، آموزشی و حتی سیاستگذاری تبدیل شده است. کشورهایی مانند کانادا، استرالیا، سوئد و ژاپن، برنامههای گستردهای برای آموزش عمومی، تشخیص زودهنگام و حمایت اجتماعی از کودکان در طیف اوتیسم اجرا کردند.
دانستنیهای اتیسم
در سال ۲۰۲۵، سازمان جهانی بهداشت (WHO) در گزارشی اعلام کرد که از هر ۳۶ کودک، یک نفر در طیف اوتیسم قرار دارد. این آمار، زنگ خطری نیست، بلکه تلنگریست برای نگاه دوباره به نظام آموزشی و اجتماعیمان. در آمریکا، کمپینهایی مانند “Light It Up Blue” و روز جهانی اوتیسم، هر سال میلیونها نفر را با حقیقت اوتیسم آشنا میکند. همچنین برندهای بزرگ مانند LEGO، IKEA و Sesame Street وارد عمل شدهاند تا با تولید اسباببازیها، محتواها و محصولات سازگار با نیازهای کودکان طیف اوتیسم، نقش فعالی ایفا کنند.
حتی در سینما و تلویزیون هم داستانهای بیشتری درباره اوتیسم روایت میشود: از سریالهای موفق مثل “The Good Doctor” گرفته تا فیلمهایی با تمرکز روی درک انسانی از تفاوتهای عصبی. این رشد آگاهی جهانی نشان میدهد که جامعه جهانی در حال عبور از ترحم به درک، و از نادیدهگیری به اقدام است.
اتیسم در ایران: پیشرفتها، چالشها و امیدها
در ایران، اوتیسم تا همین چند سال پیش واژهای ناآشنا حتی برای بسیاری از معلمان و پزشکان بود. اما امروز، با تلاش خانوادهها، انجمنها، فعالان اجتماعی و رسانهها، شناخت از این طیف در حال گسترش است. با این حال، هنوز راه زیادی در پیش داریم.
بر اساس اعلام «سازمان بهزیستی کشور»، تا سال ۱۴۰۳، حدود ۲۵ هزار کودک در طیف اوتیسم در ایران ثبت شدهاند، اما تخمینها میگوید تعداد واقعی بسیار بیشتر است.
مشکل اصلی، تشخیص دیرهنگام، کمبود متخصصین آموزشدیده، و نبود حمایتهای مالی کافی برای خانوادههاست.
با این حال، روزنههایی از امید وجود دارد:
-
مراکز تخصصی مثل مرکز اوتیسم تهران، مرکز رویش، و خیریههایی مثل دوست اتیسم، در حال فعالیتاند تا خدمات درمانی، آموزشی و حمایتی به کودکان و خانوادهها ارائه دهند.
-
دانشگاههای علوم پزشکی شروع به گنجاندن واحدهای درسی درباره اختلالات رشدی از جمله اوتیسم کردند.
-
و البته مادران، پدران و خواهر و برادرهای این بچهها، بزرگترین مدافعان حقوق آنها هستند

دانستنیهای اتیسم و اخبار روز ایران و جهان

نقش میکروبیوم روده در رفتار کودکان اتیسم؛ ارتباط شگفتانگیز روده و مغز

کشف چهار زیرگروه زیستی و بالینی متمایز از اتیسم

هوش مصنوعی در خدمت تشخیص زودهنگام اتیسم؛ گامی نوین در غربالگری عصبی-رشدی
جدیدترین تحقیقات جهانی درباره اتیسم (۲۰۲۴–۲۰۲۵)
در حوزه علم و پژوهش، هر ساله دهها مطالعه درباره اوتیسم منتشر میشود که نگاه ما به این طیف را تغییر میدهد. از تازهترین تحقیقات جهانی در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ میتوان به چند مورد مهم اشاره کرد:
-
مطالعهای در MIT نشان داد که استفاده از هوش مصنوعی برای تشخیص زودهنگام اوتیسم از طریق تحلیل ویدئوهای کوتاه کودک، دقت بسیار بالایی دارد. این دستاورد میتواند دسترسی به تشخیص را در کشورهایی با منابع محدود آسانتر کند.
-
در پژوهش مشترک دانشگاههای آکسفورد و تورنتو، مشخص شد که کودکان در طیف اوتیسم، واکنش مغزی متفاوتی نسبت به لمس آرام یا صداهای انسانی دارند که این یافته میتواند به طراحی ابزارهای حسی کمک کند.
-
همچنین تحقیقاتی در هلند، رابطه بین رژیم غذایی خاص، سلامت روده و شدت علائم اوتیسم را بررسی کردند. اگرچه هنوز اثبات قطعی وجود ندارد، اما امید به درمانهای مکمل افزایش یافته.
مهمتر از همه، محققان بر این تأکید دارند که تمرکز صرف بر “درمان” نباید ما را از درک انسانبودنِ افراد در طیف اوتیسم دور کند. تحقیقات جدید، بیشتر از گذشته، سعی دارند به ما بگویند: «اوتیسم، یک اختلال نیست، یک تفاوت است. و تفاوت، بخشی از تنوع طبیعی بشر است.»
نقش رسانهها و شبکههای اجتماعی در تغییر نگاه به اتیسم
رسانهها، اگرچه دیر شروع کردند، اما حالا نقش مهمی در تغییر نگرش جامعه نسبت به اوتیسم دارند. از برنامههای تلویزیونی گرفته تا مستندها و پادکستها، این روزها دیگر کمتر کسی است که درباره اوتیسم چیزی نشنیده باشد. در ایران، حضور چهرههای مردمی مثل علی ضیا، احسان علیخانی یا سحر دولتشاهی در حمایت از کودکان اوتیسم، باعث شده بخشی از جامعه که پیشتر بیخبر بود، حالا آگاهتر شود. همچنین سریالهایی مثل «بیهمگان» یا مستندهایی مثل «سکوت رنگی» بهطور غیرمستقیم سعی در تصویرسازی واقعی از خانوادههای درگیر اوتیسم دارند. اما تأثیرگذارترین پلتفرم، بدون شک شبکههای اجتماعی هستند. تغییر وقتی اتفاق میافتد که ما از مصرف خبر، به تولید تجربه برسیم. وقتی که هر کاربر، خودش یک رسانه باشد و هر پست، پلی باشد بین دنیای کودکی که دیده نمیشود، و دنیای ما.