حمایت اجتماعی برای اوتیسم به اشکال مختلف قابل دستیابی است. تنها نیاز به سیاستگذاری هدفمند، آگاهیبخشی و کمک مردمی دارد. در این راستا باید استراتژیهایی در سطوح مختلف تدوین شود و با پیادهسازی درست استراتژیها و نظارت بر اجرای آن و البته پیگیری از نقاط قوت و ضعف حمایتهای ارائه شده، کیفیت زندگی افراد دارای اختلال اوتیسم و نزدیکان آنها را افزایش داد. در ادامه به این مهم بیشتر خواهیم پرداخت.
اهمیت حمایت اجتماعی برای اوتیسم
چرا حمایت اجتماعی برای اوتیسم مهم است؟ حمایت اجتماعی افراد اوتیسم، مراقبان و نزدیکان آنها از ابعاد مختلف حائز اهمیت است. این حمایت باید در سطوح مختلف صورت گیرد. مثلاً حمایت اجتماعی در سطح کلان از طریق دولتها تامین میشود. دولتها با تدوین سیاستهای مختلف حمایتی، اعم از اختصاص بودجه برای خیریهها، مراکز درمانی و حمایتی اوتیسم به این مراکز کمک خواهند کرد تا بتوانند خدمات شایستهای به افراد و خانوادهها بدهند. پوشش گسترده انواع حمایت اجتماعی برای اوتیسم در سراسر کشور، یک ضرورت مهم است که نیاز به سرمایهگذاری و حمایت دارد. افراد دارای اوتیسم و خانوادههای آنها در بسیاری از نقاط کشور همچنان از مراکز حمایتی اوتیسم بهرهمند نیستند که تاثیری منفی در وضعیت زندگی این افراد خواهد گذاشت.
استراتژیهای خانوادهمحور: حمایت از والدین و خواهر و برادرها
یک استراتژی دیگر که در سطح خانواده حائز اهمیت است، حمایت از والدین و خواهرها و برادرهای کودک اوتیسم است. والدین پس از دریافت تشخیص با چالشهای متعددی همچون هزینههای درمان (اعم از داروها، کارگاههای آموزشی و درمانی و….)، مشکلات آموزشی کودک و پرورش او در خانه و تعاملات اجتماعی خود دستوپنجه نرم میکنند. ارائه کمکهزینههای دولتی، افزایش مراکز درمانی و آموزشی مخصوص اوتیسم و ارائه خدمات روانشناسی برای والدین دارای کودک اوتیسم از جمله استراتژیهای اثرگذار در این حوزه محسوب میشود.
حمایت اجتماعی برای اوتیسم شامل حمایت از خواهرها و برادرها هم میشود. آنها بسته به سن خود، معمولاً دچار انزوا میشوند. دوستان آنها دائماً از آنها درباره علت رفتارهای خواهر یا برادر اوتیسمشان سوالاتی میپرسند که میتواند برایشان آزاردهنده شود. گاهی ممکن است کودک در جمعهای آشنا یا غریبه رفتارهایی از خود نشان دهد که منجر به خجالت کشیدن خواهر یا برادر دیگر شود. همچنین والدین باید همواره انرژی و توجه زیادی را به کودک دارای اختلال طیف اوتیسم معطوف کنند که باعث میشود فرزند دیگر احساس نارضایتی داشته باشد. در این راستا انواع شیوههای مشاوره خانواده، خانوادهدرمانی و آموزشی باید برای والدین و خانواده بهکار گرفته شود تا همه کودکان از زندگی خود رضایت داشته باشند.
آموزش مهارتهای اجتماعی و ارتباطی
یک استراتژی در ارائه حمایت اجتماعی برای اوتیسم آموزش مهارتهای اجتماعی و ارتباطی است. یکی از علائم اختلال طیف اوتیسم، دشواری در برقراری مهارتهای اجتماعی و ارتباطی است. این کودکان ارتباط چشمی برقرار نمیکنند، گاهاً قادر به شروع و حفظ مکالمه نیستند و همچنین با برخی ضروریات تعاملات اجتماعی مثل نوبت گرفتن، صبر کردن و درخواست کردن آشنایی ندارند. لذا مهم است که این آموزشها به طرق مختلف همچون کاردرمانی، گفتاردرمانی، رفتاردرمانی و بازیدرمانی به کودکان داده شود. وجود این آموزشها با قیمت مناسب در کلیه مناطق برای بهبود وضعیت کودکان ضروری است.
تأثیر تکنولوژیهای نوین در حمایت اجتماعی
امروزه تکنولوژیهای نوین به انحای مختلف در حمایت اجتماعی برای اوتیسم قابل استفاده هستند. از تبلتهای منحصر به این کودکان گرفته تا اپلیکیشنهای ویژه کودکان اوتیسم و عینکهای مخصوص این افراد، همه امکان بهبود تعاملات و آموزش این افراد را فراهم کردهاند. گستردگی این امکانات و فراهم کردن فرصت بهرهمندی اقشار و افراد مختلف به این تجهیزات و تکنولوژیها دیگر استراتژی مهمی است که باید مدنظر سرمایهگذاران، خیرین، دولتها و افراد اثرگذار در این حوزه قرار بگیرد.
استخدام و حمایت از افراد اوتیسم در محیط کار
در نهایت یک اقدام به شدت اثرگذار در حمایت اجتماعی برای اوتیسم استخدام و حمایت از افراد مبتلا به اوتیسم در محیط کار است. ضرورت دارد تا جلسات و کارگاههای آموزشی در محیطهای کاری برای کارمندان برای آگاهیبخشی در حوزه اوتیسم انجام شود. مشاغل خدماتی که به اعضای جامعه خدمات میدهند، مانند رستورانها، مراکز تاکسیرانی و تاکسیهای اینترنتی، بانکها و مراکز مشابه با آموزش کادر خود، به آنها یاد بدهند که چطور با افراد اوتیسم یا خانوادههایشان مواجه شوند.
برخی شرکتها میتوانند در یکسری پوزیشنهای کاری خود، افراد اوتیسم را هم استخدام کنند. ایجاد تبعیض مثبت برای این افراد فرصت ارزشمندی برایشان فراهم خواهد کرد تا بتوانند در محیط کار وارد شوند. این اقدام نه تنها اعتماد به نفس آنها را بیشتر خواهد کرد، بلکه در پیشبرد اقتصاد کشور هم نقش خواهد داشت. برخی مشاغل برای افراد اوتیسم مناسب هستند. مشاغلی که در آنها روتین حفظ شده، رقابت اندک است و فرد زمان کافی خواهد داشت تا با تمرکز به کار خود بپردازد. مثلاً یک شرکت ساعتسازی در آمریکا، همواره کارمندان خود را از افراد اوتیسم استخدام میکند. دقت و استمرار کار روتین برای سرهمبندی کردن قطعات ساعت، از خصوصیات افراد اوتیسم است که مورد نیاز این شرکت هم بوده است.