توانبخشی اوتیسم در مدارس؛ مدرسه یکی از محیط‌های مهمی است که پس از خانه رشد، آموزش و پرورش کودک در آن صورت می‌گیرد. برای همین والدین همیشه در انتخاب مدرسه کودک خود سختگیر هستند. برخی حاضرند هزینه‌های بالایی پرداخت کنند تا کودکشان در مدرسه‌ای عالی درس بخواند.
توانبخشی اوتیسم در مدارس
والدین کودکان اوتیسم نیز همواره در پی توانبخشی اوتیسم در مدارس هستند. آنها می‌خواهند کودکشان بتواند در محیط آموزشی بهره‌وری بالایی داشته باشد و بهترین خودش باشد. مدارس در سنین پایین برای این کودکان اهمیت زیادی دارند و نقش آموزشی آنها در پیشرفت کودک بسیار برجسته است.
از طرف دیگر چالش‌های کودکان اوتیسم در مدارس هم کم نیست. ممکن است بسته به شدت اختلال کودکان نیاز به توجه آموزشی بیشتری داشته باشند و نسبت به هم‌سن‌وسال‌های خود پیشرفت آهسته‌تری داشته باشند، در عین حال باید همواره مراقب قلدرها و یا آسیب‌های روحی و روانی این کودکان هم بود. در ادامه ضمن بررسی تاثیر برنامه توانبخشی اوتیسم در مدارس به چالش‌های آن هم خواهیم پرداخت.
استفاده از تکنولوژی در توانبخشی کودکان اوتیسم
توانبخشی اوتیسم در مدارس می‌تواند با کمک تکنولوژی‌های روز دنیا هم صورت بگیرد. تکنولوژی‌های مختلفی برای کمک به آموزش کودکان بخصوص کودکان اوتیسم در سراسر دنیا مورد استفاده است. کودکان می‌توانند با ابزارهای برقراری ارتباط تعاملات معنی‌داری با هم‌سن‌وسال‌های خود و همچنین مربیان برقرار کنند. انواع نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های آموزشی نیز امروزه وجود دارند که برای کودکان اوتیسم طراحی شده و به یادگیری آنها کمک می‌کنند.
کودکان با اپلیکیشن‌های مختلف مخصوص آموزشی تفکر انتقادی و مهارت حل مسئله را در خود پرورش می‌دهند. یکی از کاربردهای تکنولوژی در توانبخشی اوتیسم در مدارس موقع آموزش مجازی در دوران کرونا بود. گسترش آموزش آنلاین به بسیاری از کودکان دارای اختلال اوتیسم کمک کرد تا بتوانند به صورت مجازی هم از آموزش بهره‌مند شوند و در صورتی که حضور در مدارس برایشان مشکلاتی به همراه داشت، از خانه درس بخوانند.
بررسی تاثیر برنامه های توانبخشی مدرسه ای بر مهارت های اجتماعی کودکان اوتیسم
در درجه اول، مهم‌ترین تاثیر توانبخشی اوتیسم در مدارس افزایش اعتماد به نفس کودکان دارای اختلال اوتیسم است. آنها می‌توانند با حضور در فضای آموزشی در کنار دیگر بچه‌ها احساس بهتری نسبت به خودشان پیدا کنند و به علاوه، با کمک کادر آموزشی روابط مثبتی نیز با همسالان خود شکل دهند. پس در اولین گام مهم است که مسئولین بتوانند با آموزش مهارت‌های ارتباطی به این کودکان امکان ادغام آنها را با سایر دانش‌آموزان فراهم کنند.
توانبخشی اوتیسم در مدارس با سازماندهی انتظارات از کودکان صورت می‌گیرد. تنها کافی است مثلاً با کمک اعضای خانواده، برای کودکانی که به عناصر بصری متکی هستند، یک برنامه دیداری تهیه شود تا کودک بداند انتظار چه چیزی را داشته باشد. معلم به صورت مرحله به مرحله هر اتفاقی که می‌افتد را برای کودک توضیح دهد و تا حد امکان از زبانی ساده و روشن برای توضیح مسائل استفاده کند.
محیط های آموزشی مناسب برای توانبخشی کودکان اوتیسم
محیط آموزشی مناسب برای توانبخشی اوتیسم در مدارس باید قابل پیشبینی باشد. همانطور که می‌دانیم کودکان اوتیسم به روتین‌های ثابت و پایدار وابسته هستند و در صورتی که کودک از قبل بداند چه چیزی در انتظارش است، با چالش‌های کمتری مواجه خواهد شد. معلمین باید حتماً با حساسیت‌ها و همچنین نقاط قوت کودک آشنا باشند. در صورتی که کودک حساسیت غذایی دارد، باید به کادر آشپزخانه مدرسه و مسئولین اطلاع داده شود تا او در معرض آن خوراکی‌ها قرار نگیرد. میزان نور کلاس و چیدمان هم در صورتی که با نیازهای کودک سازگار باشد، فضا را برای او قابل تحمل‌تر خواهد کرد.
یک نکته که نباید از قلم بیفتد توانایی ویژه یا علاقمندی‌های خاص کودک اوتیسم است. معلم با تاکید بر مهارت‌هایی که کودک در آن خوب است یا علاقمندی‌های او می‌تواند به پیشبرد فرآیند آموزش کمک کند. کودکان اوتیسم نیازمند توجه ویژه هستند و ممکن است در مواقعی که سروصدا زیاد می‌شود یا در هرج‌ومرج دچار آشفتگی شوند. استقرار کودک در محیط آرام و کلاسی ساکت در مواقعی که سروصدا زیاد است یا دادن هدفون به او می‌تواند به او کمک کند تا با محیط سازگار شود.
چالش ها و راهکارهای توانبخشی کودکان اوتیسم در محیط های آموزشی
۱۱ خیلی مواقع ممکن است این کودکان مورد قلدری پ قرار بگیرند و آسیب ببینند. مسئولین مدرسه باید همواره حواسشان به رفتارهای دیگر بچه‌ها باشد. آنها باید سایر کودکان را با اوتیسم آشنا و البته «دوست» کنند.
بسته به شدت اختلال کودک، وی ممکن است با انواع چالش‌های آموزشی نیز دست‌وپنجه نرم کند. شاید از دوستانش عقب‌تر باشد. شاید در درسی مثل ریاضی عملکردی عالی داشته باشد، اما در انشاء خوب نباشد. معلمین می‌توانند با پرورش استعدادها و علاقمندی‌های کودک به رشد مهارت‌های خاص وی کمک کنند. گاهی کودکان اوتیسم نیاز به فضایی برای آرامش و تنهایی دارند که باید همواره در محیط آموزشی مد نظر مسئولیت مدرسه باشد تا این کودکان دچار بهم‌ریختگی نشوند.
