درباره اختلال وسواس فکری – عملی و اختلال اتیسم چه می‌دانید؟
اختلال اتیسم: اتیسم یک اختلال عصبی رشدی است. معمولاً علائم اتیسم قبل از دوسالگی آشکار می‌شود؛ اما ممکن است در سنین بالاتر یا پایین‌تر نیز علائم آن آشکار شود.
اختلال وسواس فکری – عملی: وسواس فکری، خواسته‌ای یا برداشتی تکراری و مداوم است که آشفته و ناخواسته به نظر می‌رسد، درحالی‌که وسواس‌های عملی رفتارها یا اعمال ذهنی هستند که فرد در پاسخ به وسواس فکری یا برطبق مقرراتی که باید با قاطعیت اجرا شوند وادار به انجام‌دادن آنها می‌شود. یک فرد مبتلا به وسواس فکری عملی، افکار مزاحم را تجربه می‌کند یا احساس می‌کند مجبور به انجام رفتارهای خاصی است این افکار و رفتارها می‌توانند ناراحت‌کننده باشند و در صورت عدم انجام، باعث اضطراب فرد می‌شود.
اختلال وسواس فکری عملی با اختلال اتیسم متفاوت است؛ اما برخی از نشانه‌ها شبیه به هم هستند مانند:
تکرار برخی رفتارها
رفتارهای کلیشه‌ای
اضطراب
افسردگی
افکار وسواسی
علایق محدود وسواسی
تیک‌ها
مشکل در شناسایی نشانه‌های عاطفی
مشکل در تعاملات اجتماعی یا ارتباطات
حساسیت به ورودی‌های حسی، مانند صداها یا نورها
هم‌زمانی:
اختلال وسواس فکری عملی و اختلال اتیسم اغلب با هم رخ می‌دهند. یک تحقیق در سال ۲۰۱۵ نشان داد است که ۱۷ درصد از افراد اتیسم وسواس فکری عملی دارند. تحقیقات بیشتر در سال ۲۰۲۰ تخمین زده است که بین ۱۷ تا ۳۷ درصد از جوانان اتیسم علائم اختلال وسواس فکری عملی را نیز دارند. محققان دریافتند که حدود ۲۵ درصد از جوانان مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی نیز دارای تشخیص اختلال اتیسم هستند.
شباهت‌ها:
یکی از شباهت‌هایی که در اختلال وسواس فکری عملی و اختلال اتیسم وجود دارد رفتارهای تکراری است.
افراد مبتلا به وسواس فکری عملی احساس می‌کنند مجبور به انجام برخی رفتارها مانند: شستشو و تمیزکردن مکرر، تکرار حرکات خاص، انجام مکرر فعالیت‌های خاص، بازخوانی یا بازنویسی هستند.
افراد اتیسم رفتارهای تکراری دارند و دلیل آن لذت‌بردن و یا مقابله با اضطراب است. انواع رفتارهای تکراری مانند: بال‌بال‌زدن، تکان‌دادن انگشت، پریدن، به‌دور خود، تکرار طوطی‌وار کلمات، وسواس، افکار تکراری و مزاحم را تجربه می‌کنند.
افکار وسواسی که به دلیل اختلال وسواس فکری عملی رخ می‌دهند شامل:
ترس از بیماری یا آلودگی به میکروب
ترس از صدمه‌زدن به خود یا دیگران
تصاویر خشونت‌آمیز یا وحشتناکی که در ذهن آنها ظاهر می‌شود
نگرانی وسواسی در مورد نظم یا انجام درست وظایف
افکار یا تصاویر جنسی ناخواسته
بیش از حد نگران کفرگویی، تمایلات جنسی یا جنسیت خود هستند
نگرانی وسواسی در مورد مرگ
افراد اتیسم ممکن است وسواس‌های فکری را نیز تجربه کنند که شامل علایق در زمینه‌های خاص مانند اعداد یا واقعیت‌ها باشد. افراد اتیسم ممکن است در برخی موضوعات موردعلاقه گیر کنند به این معناست که آنها بر روی افکار خاصی متمرکز می‌شوند یا مکرراً بیان می‌کنند و باعث می‌شود که فرد برای صحبت در مورد موضوعات دیگر مشکل پیدا کند.
مشکل در موقعیت‌های اجتماعی
برای یک فرد اتیسم درک برخی نشانه‌های اجتماعی یا حالات چهره ممکن است سخت باشد. این می‌تواند منجر به مشکلاتی شود که منبع قابل‌اعتماد در ارتباطات اجتماعی است.
برای یک فرد مبتلا به وسواس فکری عملی ممکن است درک نشانه‌های اجتماعی دشوار باشد. یک بررسی در سال ۲۰۲۰ نشان داد که افراد با اختلال وسواس فکری عملی توانایی خود را در درک نشانه‌های اجتماعی کاهش می‌دهند این کاهش به طور خاص مربوط به ابراز انزجار و پردازش احساسات صورت بود.
تفاوت:
اگرچه اختلال وسواس فکری عملی و اختلال اتیسم علائم مشابهی دارند، اما شرایط متفاوتی نیز دارند، وسواس فکری عملی یک اختلال سلامت روان است؛ اما اتیسم یک اختلال عصبی رشدی است، اتیسم وضعیتی است که فرد با آن متولد می‌شود؛ اما وسواس فکری عملی می‌تواند در طول زندگی فرد ایجاد شود.
افراد با اختلال وسواس فکری عملی به دلیل اضطراب یا پریشانی، تمایل دارند رفتارهای تکراری انجام دهند، درحالی‌که افراد اتیسم رفتارهای تکراری را برای لذت‌بردن یا به‌دست‌آوردن ورودی حسی انجام می‌دهند.
آیا اختلال وسواس فکری عملی را به‌اشتباه می‌توان به‌عنوان اتیسم تشخیص داد؟
به دلیل همپوشانی علائم ممکن است متخصصان وسواس فکری عملی را به‌اشتباه تشخیص اتیسم دهند و بالعکس. مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۱ به بررسی تشخیص اختلال اتیسم دوران کودکی و بزرگسالانی پرداخت محققان پی بردند که کودکان اتیسم ممکن است علائمی داشته باشند که با سایر بیماری‌ها مانند وسواس فکری عملی اشتباه گرفته شود و گاهی فرد هر دو اختلال را دارد؛ اما ممکن است علائم تنها به یک اختلال نسبت داده شود.
تشخیص اختلال طیف اتیسم
یک متخصص می‌تواند اختلال طیف اتیسم را با ارزیابی رفتار و رشد یک فرد تشخیص دهد کارشناسان می‌توانند تا زمانی که کودک ۲ساله شود، علائم اتیسم را تشخیص دهند اگرچه علائم یک فرد اتیسم در هر سنی قابل‌تشخیص است.
تشخیص اختلال وسواس فکری عملی
متخصصان با بررسی سابقه فرد و باتوجه‌به علائم زیر می‌توانند اختلال وسواس فکری عملی را تشخیص دهند.
وسواس، رفتارهای اجباری، وسواس‌ها و رفتارهای اجباری که زمان زیادی می‌گیرند و زندگی روزمره فرد را مختل می‌کنند روش‌های درمان اختلال وسواس فکری عملی و اختلال اتیسم متفاوت است.
روش‌های درمانی وسواس فکری عملی
داروهای مهارکننده‌های بازجذب سروتونین یا داروهای ضد روان‌پریشی
روان‌درمانی، مانند رفتاردرمانی شناختی
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال که از میدان‌های مغناطیسی برای تحریک سلول‌های عصبی در مغز استفاده می‌کند.
روش‌های درمانی برای اختلال طیف اتیسم
با استفاده از رویکرد تحلیل رفتار کاربردی، مداخلات رفتاری، شناختی، کاردرمانی و گفتاردرمانی مناسب است.
