هدف کارگاه های مهارت آموزی اوتیسم یاد دادن انواع مهارت‌ها به کودکان اوتیسم است تا بتوانند در حوزه‌ها و بسترهای مختلف با استقلال بیشتر کارهای خود را انجام دهند. اختلال طیف اوتیسم تمام ابعاد زندگی کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد و برای همین ضرورت دارد تا این کودک با یادگیری جنبه‌های مختلف و مهارت‌های مختلف از پس کارهای خود بربیایند. این کار از وابستگی آنها به دیگران کاسته، اعتماد به نفس آنها را بیشتر کرده و همچنین بار سنگینی از دوش والدین و مراقبین هم برمی‌دارد.

دوست اتیسم، موسسه‌ی خیریه برای حمایت از کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم. با ارائه اطلاعات، منابع و خدمات حمایتی، به والدین و کودکان کمک می‌کنیم تا با چالش‌های اوتیسم بهتر مقابله کنند.

کارگاه های مهارت آموزی اوتیسم

کودکان اوتیسم ممکن است نیاز به کسب مهارت‌های مختلفی همچون مهارت ارتباطی و برقراری تعامل با همتایان و بزرگترها، مهارت‌های ایمنی و دفاع از خود، مهارت زندگی و انجام کارهای روزمره داشته باشند. شناسایی مهارت هدف و برنامه‌ریزی برای آن، پیش‌زمینه شروع کارگاه های مهارت آموزی اوتیسم است. در ادامه با این کارگاه‎ها بیشتر آشنا می‌شویم.

چه عواملی در مهارت آموزی اوتیسم مهم هستند؟

از جمله موارد مورد اهمیت در کارگاه های مهارت آموزی اوتیسم آشنایی با سیستم موثر یادگیری در هر کودک است. برخی از کودکان اوتیسم دیداری هستند. آنها با تصاویر و ابزارهای بصری بهترین یادگیری را تجربه می‌کنند. برخی کودکان حسی هستند و باید از عناصر حسی در آموزش استفاده شود. برخی نیاز به تکان خوردن حین آموزش دارند و یادگیری برخی هم مستلزم سکوت و نور کم است. شناخت دقیق و کافی پیش از طراحی برنامه آموزشی برای کودک اهمیت زیادی دارد.

یادگیری مهارت از طریق بازی

یکی از رئوس کارگاه های مهارت آموزی اوتیسم ، یادگیری انواع مهارت‌ها از طریق بازی است. مثلا بازی با لگو یکی از فعالیت‌های سرگرم‎‌کننده کودکان اوتیسم است که فرصت طلایی یادگیری را هم برای این کودکان فراهم می‌کند. لگو مهارت حل مسئله، قدرت تخیل، مهارت اجتماعی و اعتماد به نفس کودک اوتیسم را تقویت می‌کند. پازل‌ها هم علاوه بر سرگرمی، تفکر منطقی و محاسباتی کودکان را ارتقا می‌بخشند. ضمن اینکه قرار دادن پازل‌ها در کنار هم مهارت‌های حرکتی دست و چشم کودک را بهتر می‌کند. کودک باید برای پیدا کردن و جایگذاری قطعات تمرکز کند که خود مهارتی مهم برای کودکان اوتیسم محسوب می‌شود.

بازی‌های دیگری که انواع مهارت‌ها را به کودکان اوتیسم یاد می‌دهند، کارت‌بازی‌ها هستند که امکان انطباق تصاویر را برای کودکان فراهم می‌کنند. این بازی‌ها حافظه کودک را هم تقویت کرده و توجه او را جلب می‌کنند. بازی‌های رومیزی از دیگر سرگرمی‌هایی هستند که مهارت‌های مختلف را هم به کودک آموزش می‌دهند. این بازی‌ها تفکر استدلالی، تعامل و مهارت‌های اجتماعی کودک را ارتقا می‌بخشند. شطرنج، بازی‌های فکری همه نیازمند استراتژی و برنامه‌ریزی بوده و برای موفقیت کودک در مهارت‌های فکری مفید هستند.

آموزش مهارت های زندگی

در کارگاه های مهارت آموزی اوتیسم باید حتما مهارت‌های زندگی و کارهای روزمره هم مدنظر قرار گیرد. مهارت‌های روزمره برای افزایش استقلال کودک در خانه و مدرسه و جامعه اهمیت زیادی دارد. این مهارت‌ها شامل خودمراقبتی، آشپزی، مدیریت مالی، خرید کردن و مرتب کردن اتاق می‌شود. شاید ما هیجوقت برای آموختن این مهارت‌ها آموزش ندیده باشیم و به صورت اجتماعی در طول زمان آنها را یاد گرفته باشیم، اما با توجه به محدودیت‌های شناختی و ذهنی کودکان اوتیسم، ضرورت دارد که با صرف زمان و توجه کافی این مهارت‌ها به این کودکان آموخته شود. به صورت کلی مهارت‌های زندگی حوزه‌های سلامت و امنیت، حوزه کاری، دفاع از خود، روابط با همتایان، مشارکت اجتماعی، مدیریت مالی، اوقات فراغت، امروز روزمره خانه و رفت‌وآمد را دربرمی‎‌گیرد.

تعیین اولویت برای آموزش مهارت‌های زندگی باید با مشورت خانواده و یا خود فرد اوتیسم صورت بگیرد. برخی از کودکان با توجه به جایگیری خود در طیف اوتیسم شاید در برخی مهارت‌ها موفق‌تر بوده و شاید هم نیاز به کمک جدی در برخی حوزه‌ها مثلا امنیت داشته باشند. همچنین محدودیت‌های کودک در کارگاه های مهارت آموزی اوتیسم باید حتما مدنظر قرار گیرد. حساسیت کودک به لمس شدن، نقص یا کمبود توجه و مسائلی این چنین در آموزش اهمیت دارند.

مهارت‌های مربیگری اوتیسم چیست؟

در کارگاه های مهارت آموزی اوتیسم ، مهارت مربیگری حرف اول را می‌زند. مربی اوتیسم باید شناخت جامع و کاملی از این اختلال و کودک داشته باشد. با نیازها، اولویت‌ها و محدودیت‌های خانواده و کودک آشنا بوده و همواره در تماس و ارتباط با والدین باشد. برای همین برخورداری از روحیه همکاری در این افراد اهمیت زیادی دارد. مربیان اوتیسم باید همواره از دانش روز و بین‌المللی برخوردار بوده و همچنین با خلاقیت بالا بتوانند تصمیم‌های سریع و آنی در مواقع مختلف بگیرند. مربی اوتیسم باید بابرنامه باشد. او همواره از خانواده و کودک جلوتر است و می‌داند هر لحظه بعد قرار است چه اتفاقی بیفتد.

مربی اوتیسم در کارگاه های مهارت آموزی اوتیسم باید مهارت را به مراحل کوچک تقسیم کند و به شیوه زنجیره‌سازی، هر مرحله را به صورت جداگانه آموزش دهد تا زمانی که کودک در آن تسلط پیدا کند. از تصاویر و وسایل دیداری استفاده می‌کند و همچنین تقویت‌کننده‌ها را حین آموزش مدنظر قرار می‌دهد. تقویت از عناصر مهم کارگاه های مهارت آموزی اوتیسم است. دادن زمان استراحت، خوراکی، امکان بازی و… همه می‌توانند نقش تقویت‌کننده را داشته باشند. مربی اوتیسم با درنظر گرفتن سن کودک مهارت لازم را در کارگاه های مهارت آموزی اوتیسم به وی آموزش می‌دهد.