رویارویی با اوتیسم; ارتباط اجتماعی در اختلال اوتیسم به دلیل طیفی از عوامل، از جمله مشکلات در ارتباط کلامی و غیرکلامی، درک اجتماعی – عاطفی و تعامل اجتماعی می‌تواند همراه با چالش‌ باشد. ارتباطات اجتماعی یک جنبه اساسی از تعامل انسانی است که ما را قادر می‌سازد با دیگران ارتباط برقرار کرده، روابطی شکل بدهیم و موقعیت‌های اجتماعی را هدایت کنیم. دوست اتیسم، موسسه‌ی خیریه برای حمایت از کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم. با ارائه اطلاعات، منابع و خدمات حمایتی، به والدین و کودکان کمک می‌کنیم تا با چالش‌های اوتیسم بهتر مقابله کنند.

رویارویی با اوتیسم; مشاوره اختلال اوتیسم در کودکان

به‌طورکلی موفق‌ترین و قابل‌اعتمادترین رویکرد برای کودکان مبتلا به اوتیسم، رفتاردرمانی است. اما چالش اصلی برای والدین در این مسیر این است که کدام نوع رفتاردرمانی با کودک اوتیسم آنها مطابقت بیشتری دارد. تحقیقات نشان می‌دهند که مهم‌ترین نکته در تربیت و مراقبت از کودک اوتیسم تداوم در مسیر درمان و حمایت از کودک است. والدین این دسته از کودکان باید توجه داشته باشند که در صورت مشاهده نشانه‌های اختلال اوتیسم به مشاور مراجعه کرده و درمان‌های حمایتی را هرچه زودتر آغاز کنند. همچنین نیاز است که خود والدین نیز مشاوره‌های لازم را در مسیر تربیت و مراقبت از کودک اوتیسم خود از روان‌شناسان دریافت کنند.

مشاوره تخصصی اوتیسم چه‌کارهایی می‌کند؟

مشاوره تخصصی اوتیسم شامل برنامه‌ریزی، ارزیابی‌ها و درمان‌های متعددی است که به خانواده‌ها کمک می‌کند تا در صورت رویارویی با اوتیسم نیازها و مشکلات خود را درک و مدیریت کنند.

1. ارزیابی: مشاوران تخصصی اوتیسم می‌توانند با استفاده از ابزارهای استانداردی مانند پرسش‌نامه‌ها، مصاحبه‌ها و تست‌ها ارزیابی کنند که آیا فرد دچار اوتیسم است یا خیر.
2. برنامه‌ریزی: بر اساس نتایج ارزیابی، مشاوران تخصصی اوتیسم می‌توانند برنامه‌های مختلفی برای مدیریت و کاهش نشانه‌های اوتیسم و همچنین توسعه مهارت‌های اجتماعی، زبانی و رفتاری افراد با اوتیسم تدوین کنند.
3. درمان: مشاوران تخصصی اوتیسم می‌توانند درمان‌های مختلفی را برای مدیریت نشانه‌های اوتیسم و کمک به توسعه مهارت‌های اجتماعی و رفتاری افراد با اوتیسم پیشنهاد کنند. این موارد شامل درمان‌های رفتاری، گفتاری، شناختی‌رفتاری، دارویی و درمان‌های تکمیلی است.
4. پشتیبانی خانواده: مشاوران تخصصی اوتیسم می‌توانند خانواده‌های افراد اوتیسم را در مدیریت چالش‌های روزمره و توسعه روابط مؤثر با فرد اوتیسم پشتیبانی کنند.
5. آموزش: مشاوران تخصصی اوتیسم می‌توانند آموزش‌های متنوعی را برای افراد اوتیسم و خانواده‌های آن‌ها ارائه کنند. این آموزش، شامل آموزش مهارت‌های اجتماعی، زبانی و رفتاری می‌شود.

مشاوره اوتیسم چه فایده‌هایی دارد؟

درمان و مشاوره می‌تواند تفاوت چشمگیری در نحوه رفتار کودکان اوتیسم ایجاد کند. این درمان‌ها و مشاوره‌ها معمولاً مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی، خودکنترلی و توانایی‌های زندگی روزمره کودکان اوتیسم را بهبود می‌بخشند. کودکان  اوتیسم با استفاده از برنامه‌های درمانی مناسب، می‌توانند مهارت‌های ارتباطی از جمله توجه به صدا و چهره، بیان خواسته‌ها و احساسات از طریق زبان، تقلید از دیگران و تعامل با دیگران را کسب کنند. کودکان ممکن است از طریق فعالیت‌های تعاملی و رفتاری، همکاری، تعامل با همسالان و مهارت‌های اجتماعی خود را نیز بهبود بخشند. بسته به شرایط و نیازهای هر کودک، ممکن است رویکردهای متفاوتی برای درمان و مشاوره اتخاذ شود. مثلا کودکان اوتیسم که تحت مداخله مبتنی بر رفتار (ABA) که یک درمان مطرح است، تغییرات رفتاری قابل توجهی را نشان داده‌اند.

این رویکرد معمولاً با پاداش دادن به رفتار خوب و دلسرد کردن رفتار بد، منجر به تغییر محسوس در رفتار فرد می‌شود. علاوه بر این، تکنیک‌های دیگری مانند گفتار درمانی و رویکرد حسی-ادراکی می‌توانند از رشد رفتاری و کلامی کودکان مبتلا به اوتیسم حمایت کنند. این تاکتیک‌ها معمولاً بر فعالیت‌هایی برای توسعه زبان، استفاده از نرم‌افزار، ارتباطات غیرکلامی و توسعه حسی متمرکز هستند.

راه‌های بهبود مهارت‌های اجتماعی در اختلال اوتیسم

بهبود مهارت‌های اجتماعی در افراد اوتیسم نیازمند فرآیندی طولانی و چندمرحله‌ای است. این مهارت‌ها قابل ‌بهبود و تقویت هستند و با استفاده از روش‌های مناسب، می‌توانید آنها را بهتر کنید.

برخی از راهکارهای بهبود مهارت‌های اجتماعی در  رویارویی با اوتیسم عبارت‌اند از:

1. آموزش مهارت‌های ارتباطی: ارتباطات غیرکلامی و کلامی را آموزش دهید. این کار شامل استفاده از ژست‌ها، اشارات، کلمات، جملات و ادوات غیرکلامی مانند نگاه‌کردن به چشم‌ها و اصوات است.
2. آموزش تفکر اجتماعی: به آن‌ها آموزش دهید که چگونه احساسات دیگران را درک کنند و با آنها همدردی کنند. بازی‌ نقش، هنگام مشاهده و تحلیل رفتارها و احساسات می‌تواند در این زمینه کمک‌کننده باشند.
3. آموزش مهارت‌های تفکر انعطاف‌پذیری: افراد با اوتیسم ممکن است مشکلات در تغییرات و تطبیق با موقعیت‌های مختلف داشته باشند. آموزش استراتژی‌های تفکر انعطاف‌پذیری و مهارت‌های مدیریت استرس می‌تواند مفید باشد.
4. تقویت مهارت‌های اجتماعی در محیط‌های تقلیدی: ایجاد محیط‌های آموزشی و تمرینی که به افراد با اوتیسم امکان می‌دهد تا مهارت‌های اجتماعی خود را در شرایط واقعی تقویت کنند.
5. پشتیبانی و تحولات خانوادگی: همکاری خانواده با متخصصین می‌تواند در تقویت مهارت‌های اجتماعی مفید باشد. ساختارهای مؤثر و تمرینات را در محیط خانه ایجاد کنید.
6. استفاده از فناوری: اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای آموزشی می‌توانند در تقویت مهارت‌های اجتماعی به‌کار بیایند. برخی یکی این برنامه‌ها “Social Skill Builder” نام دارد.

نتیجه‌گیری

آموزش مهارت‌های اجتماعی هنگام رویارویی با اوتیسم باید متناسب با ویژگی‌ها و نیازهای فرد طراحی شود. این آموزش‌ها بهتر است به‌صورت مداوم و در محیط‌های مختلف تمرین شوند تا دارای اثربخشی بیشتری باشند.