پشتیبانی خانواده های اوتیسم; مؤسسه خیریه دوست اوتیسم همواره سعی داشته است تا با ارائه خدمات و حمایت‌های موردنیاز کودکان و خانواده‌های اوتیسم قدمی در جهت رفاه و آسایش آن‌ها بردارد. برگزاری دوره‌های آموزشی مختلف و ویژه متخصصین، درمانگران و والدین، انتشار کتاب‌های آموزشی مناسب درمانگران و والدین، ترجمه و انتشار پژوهش‌ها و مقالات به‌روز در حوزه اوتیسم و … همگی از جمله اقدامات مؤثر و پیوسته خیریه دوست اوتیسم در جهت اطلاع‌رسانی و آگاهی جامعه اوتیسم بوده است.
آشنایی با خدمات پشتیبانی خانواده‌های اوتیسم
والدین ممکن است بیشتر به کارشناسان و یا منابع حمایتی خاصی تکیه کنند که درک بهتری از پیامدهای بالینی و نیازهای پزشکی و آموزشی دارند. تربیت کودک در طیف اوتیسم با رشد و آشنایی بیشتر با ویژگی‌ها و نیازهای خاص فرزندان راحت‌تر خواهد بود. درک بهتر و بیشتر اوتیسم می‌تواند به تاب‌آوری و رفاه روانی والدین هم کمک کند. لذا، معمولا برای پشتیبانی خانواده‌های اوتیسم منابع غیردولتی یا خیرین بیشتر جواب می‌دهد. البته که خدمات پشتیبانی خانواده‌های اوتیسم ارائه شده توسط سازمان‌های متخصص و متولی همانند وزارت بهداشت یا سازمان بهزیستی نیز مفید است.
ارائه خدمات پشتیبانی خانواده‌های اوتیسم می‌تواند برخی از چالش‌های پرورش کودکان طیف اوتیسم را کاهش دهد. مثلا حمایت حرفهای برای کاهش استرس والدین، افزایش شایستگی والدین و مشارکت کودکان در زندگی خانوادگی کمک شایانی خواهد کرد. این در حالی است که عدم دسترسی به خدمات پشتیبانی خانواده‌های اوتیسم و یا احساس بی‌پناهی می‌تواند تنش روانی و پیامدهای منفی دیگری به همراه داشته باشد. این عدم دسترسی و نبود حمایت مخصوصاً در بافت روستایی یا مناطق کمتر برخوردار به‌وضوح قابل مشاهده است.
برنامه‌ها و خدمات جامع دوست اوتیسم برای درمان کودکان اوتیسم
مؤسسه دوست اوتیسم، با توجه به اهمیت خدمات پشتیبانی خانواده‌های اوتیسم، در چشم‌انداز خود پیش‌بینی کرده است که در سال آتی شعبات این مرکز را در سراسر کشور توسعه دهد. از ویژگی‌های مهم شعبات مؤسسه دوست اوتیسم، یکپارچگی تمامی کلاس‌های آموزشی و توان‌بخشی در شعبات است. خانواده‌ها این امکان را دارند که از تمامی آموزش‌ها و خدمات باکیفیت به‌صورت متمرکز در هر شعبه بهره ببرند. مؤسسه دوست اوتیسم بر این باور است که خدمات باکیفیت حق کودکان و خانواده‌هایشان است.
از جمله خدمات خیریه دوست اوتیسم:
- ارزیابی و تشخیص اختلالات کودکان
- اجرای تست هوش و تست‌های مختلف
برگزاری کلاس های:
- رفتاری-شناختی
- کاردرمانی
- گفتاردرمانی
- حرکتی – ورزشی
- سنجش و آمادگی مدرسه
- آموزش مهارت‌های خودیاری
- تعاملی
- گروهی
- موسیقی درمانی
- بازی درمانی
برنامه‌های خانواده محور مدیریت رفتارهای کودکان اوتیسم
رفتارهای اضافه یکی از ویژگی‌های بارز اختلال طیف اوتیسم است. منظور از رفتارهای اضافه، رفتارهای تکراری و کلیشه‌ای، چالشی و علایق محدود است که با شدت زیاد رخ‌داده و سازگاری کودک را مختل می‌کنند. چنین رفتارهایی ممکن است رفتارهایی ساده (همچون قشقرق، پافشاری، بال‌بال‌زدن، عادات غذایی محدود، ردیف‌کردن اسباب‌بازی‌ها)، علاقه به موضوعات یا امور خاص مانند اعداد، کلمات، ماشین یا وسایل نقلیه یا سایر مهارتهایی که مطابق سن کودک نیستند و اغلب جالب به نظر میرسند باشد. این‌گونه رفتارهای اضافه مانع ورود کودک به محیط‌های آموزشی و اجتماعی شده و به‌تبع آن استرس قابل‌توجهی بر والدین وارد می‌نماید. به همین منظور ما برنامه‌های آموزش‌محور را برای خانواده‌های اوتیسم در جهت مدیریت رفتارهای کودکان اوتیسم ارائه می‌دهیم.
آموزش استراتژی‌های ارتباطی خانواده‌ها با کودکان دارای اختلال اوتیسم یا ASD
-
واضح و دقیق صحبت کنید:
برخی از کودکان اوتیسم متوجه طعنه، کنایه، جوک و… نمی‌شوند؛ بنابراین هنگام حرف‌زدن با آن‌ها، تاحدامکان واضح و دقیق صحبت کنید. همچنین وقتی از آن‌ها چیزی می‌خواهید منظورتان را به‌صورت کاملاً روشن بیان کنید.
-
از دستورها و سخنرانی‌های طولانی خودداری کنید:
سخنرانی‌های طولانی برای کودکان اوتیسم گیج‌کننده هستند؛ چون این کودکان اغلب در پردازش توالی‌ها «به‌ویژه توالی‌های گفتاری» مشکل دارند. بنابراین در هنگام توضیح مطلبی خاص، زمان بیشتری به آن‌ها بدهید تا به پردازش حرفهای شما بپردازند. روش‌های توضیح مطالب مهم برای کودکان مبتلا به اوتیسم در ادامه توضیح داده شده‌اند:
-
-
- اگر کودک می‌تواند بخواند، دستورها را برای او بنویسید. اما اگر کودک هنوز در حال یادگیری خواندن است، دستورهای نوشته‌شده را همراه با تصاویر برای او توضیح دهید.
- دستورها را به مراحل کوچک تقسیم کنید و هر مرحله را به‌صورت جداگانه توضیح دهید. تاحدامکان نیز از جملات کوتاه استفاده کنید.
-
-
در صورت لزوم با استفاده از ابزارهای کاربردی با کودک ارتباط برقرار کنید:
برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم یاد می‌گیرند که ازطریق زبان اشاره یا تصاویر ارتباط برقرار کنند. اگر کودک از یکی از روش‌های ارتباطی ذکرشده استفاده می‌کند، سعی کنید آن روش را بیاموزید و از آن برای برقراری ارتباط با او استفاده کنید.
-
از زیرنویس‌های تلویزیون استفاده کنید:
گاهی اوقات کودکان اوتیسم برای پردازش کلمات گفته‌شده مشکل دارند؛ بنابراین دیدن کلمات نوشته‌شده می‌تواند به درک مطلب کمک کند. اگر کودک به برنامه‌ای خاص علاقه‌مند است، آن را با زیرنویس تهیه کرده و از آن به‌عنوان روشی آموزشی استفاده کنید.
-
به رفتارهای نامناسب کودک در طول برقراری ارتباط توجه کنید:
کودکان اوتیسم در بیان برخی کلمات دچار مشکل می‌شوند؛ بنابراین گاهی اوقات برای بیان موضوع یا نیازی خاص، رفتارهای نامناسبی از خود نشان می‌دهند.
سخن پایانی
ما در مؤسسه خیریه دوست اوتیسم، با تخصص و تعهد خدمات پشتیبانی خانواده‌های اوتیسم را ارائه می‌دهیم. اقدامات مؤثر و پیوسته خیریه دوست اوتیسم در جهت اطلاع‌رسانی و آگاهی جامعه اوتیسم بوده است.
