نوع دوستی چیست؟ انسان‌ها علاقه به ایجاد ارتباط، با یکدیگر دارند. ما در جهانی زندگی می‌کنیم، که ارتباطات بین افراد، نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. نوع دوستی یا کمک‌رسانی داوطلبانه، و آگاهانه به دیگران، از ضرورت‌های اساسی روابط روزمره اجتماعی است. نوع‌دوستی مختص بشر نیست، بلکه در برخی جانوران دیگر نیز دیده می‌شود. نوع‌دوستی انجام رفتارهایی غالباً فداکارانه، و بدون انتظار از پاداش است. در این مقاله به بررسی کامل مفهوم نوع‌دوستی، می‌پردازیم.
مطلب پیشنهادی: تفاوت همدلی و انسان دوستی چیست؟
نوع دوستی چیست؟
نوع دوستی به‌عنوان یک الگوی رفتاری، مشخص می‌شود؛ جستجوی رفاه دیگران، بدون اینکه منتظر باشید، که دارای هر نوع پاداشی باشد؛ علی‌رغم این واقعیت که، چنین اقدامی حتی ممکن است به ما آسیب برساند. بنابراین رفاه دیگران، عنصری است که رفتار را برمی‌انگیزد، و آن را هدایت می‌کند.
ویژگی‌های رفتار نوع دوستانه
برخی از ویژگی‌های رایج رفتار نوع دوستانه، عبارت‌اند از:
- داوطلبانه است؛ رفتار نوع‌دوستانه، معمولاً تصمیمی آگاهانه است، که فرد برای کمک به دیگران می‌گیرد.
- فرد انتظار پاداش ندارد؛ اعمال نوع‌دوستانه، معمولاً به‌خاطر منفعت شخصی انجام نمی‌شود. (درحالی‌که انتظار نمی‌رود، اما رفتارهای نوع‌دوستانه، گاهی اوقات می‌تواند، منجر به مزایای اجتماعی یا شخصی، مانند افزایش اعتماد، قدردانی و احترام دیگران شود).
- از روی همدلی و شفقت فرد ناشی می‌شود؛ رفتار نوع دوستانه، اغلب از توانایی فرد در همدلی، و احساس شفقت، نسبت به دیگران ناشی می‌شود.
- تمایل به کمک؛ تمایل واقعی برای کمک به حل مشکلات دیگران، و بهبود وضعیت زندگی، و رفاه آن‌ها از ویژگی‌های افراد نوع دوست است.
- از خودگذشتگی؛ رفتار نوع‌دوستانه، با تمایل به مقدم شمردن نیازهای دیگران، بر نیازهای خود تعریف می‌شوند.
اهمیت نوع دوستی در جامعه
رفتارهای نوع‌دوستانه، تأثیر مثبتی بر سلامت روانی، و جسمی افراد دارد، که منجر به افزایش شادی، و رضایت از زندگی می‌شود. گرایش به رفتارهای نوع دوستانه، مفهومی است که به کمک آن می‌توان، به میزان نظم و همبستگی جامعه، پی‌برد؛ زیرا اساس هر جامعه را، تعلق شکل می‌دهد که، ریشه در وابستگی و ارتباط به جمع، یا احساس عضویت دارد. بنابراین با تقویت آن، می‌توان بر نظم و همبستگی جامعه افزود. در منظر آسیب‌شناختی، “بی‌تفاوتی نوعی بیماری اجتماعی شناخته می‌شود؛ در مقابل آن، هرگونه اعتنای اجتماعی و نوع‌دوستی، در حیات فردی و اجتماعی، نشانه پویایی و سلامت اجتماعی است.
فواید و تأثیرات نوع دوستی
- ارتقاء سلامت روان؛ انجام اعمال نوع دوستی، باعث احساس رضایت و شادی، در افراد می‌شود.
- همدلی؛ افراد وقتی احساس همدلی با فردی، که دچار پریشانی است را احساس کنند، رفتارهای نوع دوستانه‌تری را، تجربه می‌کنند.
- کمک به تسکین احساسات منفی؛ اقدامات نوع دوستی، باعث کاهش احساسات منفی، ناشی از مشاهده شخص دیگری که در پریشانی است کمک می‌کند، ایده‌ای که به‌عنوان مدل تسکین حالت منفی شناخته می‌شود. اساساً، دیدن یک شخص دیگر در مشکل باعث ناراحتی، پریشانی یا ناراحتی می‌شود، بنابراین کمک به فرد، باعث کاهش احساسات منفی در او می‌شود.
انواع نوع دوستی چیست؟
-
ارثی:
همان‌طور که از نامش پیداست، این نوع، نوع‌دوستی شامل اعمال نوع دوستی است، که به نفع اعضای نزدیک خانواده است. به‌عنوان‌مثال، والدین و سایر اعضای خانواده، برای تأمین نیازهای اعضای خانواده، غالباً فداکاری می‌کنند.
-
متقابل:
بر اساس رابطه دوجانبه دادن و گرفتن است. این مدل در حال حاضر، کمک به شخص دیگری است؛ زیرا ممکن است، روزی بتوانند لطف خود را، پس دهند.
-
گروهی:
شامل اقدامات نوع‌دوستی برای افراد براساس وابستگی گروهی آن‌ها است. به‌جای پرورش کودکان یا سایر افراد مرتبط با خانواده، افراد ممکن است تلاش خود را به سمت کمک به افراد دیگر یا حمایت از اهداف اجتماعی که به نفع دیگران است و بخشی از گروه اجتماعی آن‌ها هستند، سوق دهند.
-
خالص:
به‌عنوان نوع‌دوستی اخلاقی نیز شناخته می‌شود، شامل کمک به شخص دیگر است، حتی در صورت خطرناک بودن، و بدون هیچ‌گونه پاداشی، در نظر گرفته می‌شود. انگیزه آن ارزش‌ها و اخلاق درونی شده است.
نمونه‌هایی از رفتارهای نوع دوستانه
- اهدای پول به یک مؤسسه خیریه، یا افراد نیازمندی که می‌شناسیم.
- اختصاص‌دادن زمان، برای کارهای داوطلبانه، جهت کمک به دیگران.
- به اشتراک گذاشتن دانش، یا مهارت‌ها‌ی خود، برای سود بردن دیگران.
- شرکت در پروژه‌های خدمات اجتماعی، مانند پاک‌سازی پارک‌ها، یا محیط زیست، یا سازماندهی یک رویداد اجتماعی.
- اهدای خون یا اهدای عضو، برای کمک به دیگران.
- حمایت عاطفی از یک دوست، یا یکی از عزیزان زمانی که دوران سختی را، سپری می‌کند.
نتیجه‌گیری
نوع‌دوستی این قدرت را دارد، که با ایجاد رفتارهای دلسوزانه، همدلی و انعطاف‌پذیری بیشتر، زندگی ما را متحول کند. نوع‌دوستی نیروی قدرتمندی است که می‌تواند موانع را بشکند، زخم‌ها را التیام بخشد و دنیای هماهنگ‌تر، و زیبا‌تری ایجاد کند.
