انواع خدمات موسسه خیریه؛اوتیسم اختلالی در رشد عملکرد مغز است، که در سنین پایین بروز می‌کند. اتیسم اختلالی نورولوژیک است، که با نقایصی در مهارت‌های ارتباط کلامی، و غیرکلامی ظاهر می‌شود. در حال حاضر شیوع اوتیسم، حدود ۱ نفر در هر ۳۶ تولد است. به دلیل گستردگی علائم این اختلال، آن را اختلال طیف اتیسم می‌نامند. زندگی فرد در سطوح اولیه و خفیف بیماری، ممکن است تا حدی دچار محدودیت شود، و در سطوح بالا و شدید، نیاز به مراقبت های شدید خواهد داشت. اوتیسم با نسبت ۴ به ۱ در پسران، بیشتر از دختران، اتفاق می‌افتد.
انواع خدمات موسسه خیریه کودکان اوتیسم
۱. خدمات آموزشی و توانبخشی
-
-
- برگزاری کلاس‌های آموزشی تخصصی مطابق با برنامه‌های فردی آموزشی – (IEP)
- گفتاردرمانی، کاردرمانی و بازی‌درمانی
- آموزش مهارت‌های اجتماعی، خودیاری، حرکتی و شناختی
- آموزش با رویکردهای تخصصی مانند TEACCH، ABA، PECS و DIR/Floortime
-
2. مشاوره و حمایت خانواده
-
-
- مشاوره روان‌شناختی به والدین جهت پذیرش تشخیص و مدیریت استرس
- برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای خانواده‌ها
- شبکه‌سازی میان والدین جهت تبادل تجربه و حمایت اجتماعی
-
۳. تشخیص و ارزیابی
-
-
- ارزیابی اولیه رشد و غربالگری اوتیسم
- استفاده از ابزارهای تشخیصی معتبر مانند ADI-R، GARS، CARS و…
- ارزیابی مداوم پیشرفت کودکان جهت به‌روزرسانی برنامه‌های توانبخشی
-
۴. آگاه‌سازی عمومی و تغییر نگرش جامعه
-
-
- برگزاری کمپین‌ها و همایش‌های آگاهی‌بخشی
- تولید محتوای آموزشی برای عموم در قالب بروشور، کلیپ و مقاله
- تعامل با رسانه‌ها برای بهبود تصویر اجتماعی افراد دارای اوتیسم
-
۵. توانمندسازی مربیان و متخصصان
-
-
- دوره‌های تربیت مربی تخصصی اوتیسم
- کارگاه‌های ضمن خدمت برای روانشناسان، کاردرمانگران و معلمان
- ارائه گواهی‌نامه‌های معتبر و علمی
-
۶. حمایت مالی و خدمات رفاهی
-
-
- تأمین هزینه‌های درمان، آموزش یا توانبخشی
- ارائه کمک‌های نقدی و غیرنقدی به خانواده‌های کم‌برخوردار
- برگزاری بازارچه‌های خیریه و جذب کمک‌های مردمی
-
۷. پیگیری امور حقوقی و اجتماعی
-
-
- کمک به اخذ حقوق قانونی افراد دارای معلولیت (کارت معلولیت، مستمری، خدمات بهزیستی)
- مشاوره حقوقی برای خانواده‌ها
- دفاع از حقوق کودکان در موارد تبعیض یا طرد اجتماعی
-
۸. طراحی و اجرای برنامه‌های جامع توانبخشی جامعه‌محور
-
-
- مدارس یا مراکز توانبخشی ویژه کودکان اتیسم
- برنامه‌های ادغام اجتماعی در مدارس یا مهدکودک‌های عادی
- برگزاری برنامه‌های گروهی، اردویی و تفریحی برای ارتقای مهارت‌های اجتماعی
-
مطلب پیشنهادی: قوانین کمک به خیریه؛ سازمان ها به چه کسانی کمک می کنند؟
انواع خدمات موسسه خیریه دوست اتیسم
مؤسسه خیریه «دوست اتیسم» از سال ۱۳۹۵ با چشم‌انداز حمایت جامع از کودکان دارای اتیسم و خانواده‌هایشان فعالیت می‌کند. این مؤسسه، با رویکرد ترکیبی آموزشی، درمانی، حمایتی و توسعه‌ای، خدمات خود را در نقاط گوناگون کشور از تهران تا گرگان، قزوین، کرج و یزد گسترش داده است.
۱. خدمات حمایتی معیشتی
از مهم‌ترین فعالیت‌های مؤسسه، توزیع «پک‌های حمایتی و کمک معیشتی» در مناسبت‌هایی چون رمضان، یلدا و نوروز است که با همکاری حامیان و خیرین مهیا می‌شود. این بسته‌ها کمک می‌کنند تا خانواده‌هایی که در کنار مراقبت کودک اوتیستیک با فشار اقتصادی مواجه‌اند، دغدغه‌های روزمره‌شان کاهش یابد .
۲. تشخیص و ارزیابی تخصصی
دوست اتیسم با مشارکت متخصصان باتجربه، خدمات تشخیص اولیه و تخصصی از جمله کاردرمانی، گفتاردرمانی و ارزیابی حسی-حرکتی را برای کودکان برگزار می‌کند. پس از ارزیابی، خانواده‌ها با مداخلات لازم و نحوه استمرار آن راهنمایی می‌شوند .
۳. آموزش و توانبخشی رایگان
با کمک خیرین، مؤسسه خدمات توانبخشی را به‌صورت رایگان در کلینیک‌های زیرمجموعه ارائه می‌کند. طبق گزارش‌ها، این کلاس‌ها شامل گفتاردرمانی، کاردرمانی شناختی–رفتاری و حرکتی بوده و بر مبنای یک پلن درمانی اختصاصی و مربی اختصاصی، با هدف تقویت مهارت‌های اجتماعی طراحی می‌شوند
محیط برنامه‌ریزی‌شده و شاد این کلاس‌ها تأثیر مطلوبی بر روابط اجتماعی کودکان داشته است .
۴. بورسیه مربی‌گری
یکی از اقدامات قابل توجه مؤسسه تربیت مربی اتیسم با مدل سه‌ماهه مدون (طراحی‌شده از دانشگاه کوئینزیمیل لندن) است. به‌منظور گسترش عدالت آموزشی، دوست اتیسم یک نفر را در هر دوره به‌صورت بورسیه پذیرش می‌کند. از سال ۹۹ نیز این دوره به‌شکل آنلاین ارائه شده است .
۵. خدمات پزشکی و پیراپزشکی رایگان
تحت پوشش این مؤسسه، پزشکان آشنا با نیازهای ویژه کودکان اتیستیک، در جلسات منظم حضور داشته و خدماتی مانند آزمایش خون، دندان‌پزشکی، شنوایی‌سنجی و بینایی‌سنجی را به‌صورت رایگان ارائه می‌دهند. این خدمات با هدف رفع موانع دریافت مراقبت‌های بهداشت در کودکان اتیسم است .
۶. توسعه کلینیک و مراکز توانبخشی
دوست اتیسم مسئولیت کامل توسعه، تجهیز و راه‌اندازی مراکز تخصصی در استان‌های قزوین و گلستان را برعهده داشته است. سال ۱۳۹۹ مرکز تهران شروع به فعالیت کرد و شعبه گرگان (بهمن ۱۴۰۱) و کرج (فروردین ۱۴۰۳) نیز به مجموعه افزوده شدند این کلینیک‌ها با استانداردهای بین‌المللی و بر اساس نیاز محلی تجهیز می‌شوند و هم‌اکنون بیش از ۷۰ کودک در تهران، ۷۶ کودک در قزوین و ۸۰ کودک در گرگان از خدمات بهره‌مندند .
۷. مددکاری و خدمات روان‌شناختی
ارزیابی مددکاری و ارائه خدمات مشاوره‌ای به والدین کودکان اوتیسم نیز یکی دیگر از وظایف مؤسسه است. این خدمات علاوه بر آرامش روانی والدین، به خانواده‌ها در مواجهه با چالش‌های تربیت کودکان اوتیستیک کمک می‌کنند .
۸. آگاهی‌سازی عمومی
از طریق ایونت‌های عمومی در مکان‌هایی مانند مترو و فرودگاه و انتشار محتوای آموزشی نوین همچون بروشور، کتاب و پوستر، دوست اتیسم در تلاش برای افزایش آگاهی جامعه و پذیرش اجتماعی به‌سوی فرهنگ‌سازی پیش می‌رود .
۹. ثبات و معیارهای سازمانی
در پاییز ۱۳۹۸ مؤسسه مورد ارزیابی مؤسسه افرا قرار گرفته و توانسته نشان «برنز» در ارزیابی استانداردهای مدیریتی و عملکردی دریافت کند. در آن بررسی بیش از ۱۱۲ نفرساعت بررسی میدانی شکل گرفت که نشان‌دهنده تعهد به نظم، گزارش‌دهی حساب‌شده و برنامه‌ریزی پروژه‌محور است.
علائم و نشانه‌های اوتیسم چیست؟
- اکو کردن یا تکرار گفته‌های شنیده شده در لحظه یا با تأخیر
- دشواری در دوست‌یابی و ادامه روابط
- علایق محدود و تکراری
- حرکات کلیشه‌ای
- بیش حسی یا کم حسی نسبت به محرک‌ها
- مشکل در ارتباطات و تعاملات اجتماعی
- مشکل در برقراری تماس چشمی
مهم‌ترین وظایف مؤسسات خیریه
ازآنجایی‌که خانواده کودکان طیف اوتیسم، نقش مهمی در پرورش و تربیت آن‌ها دارند، و به نقل از منابع، درصد بالایی از افزایش عملکرد این کودکان، با تلاش خانواده و در خانه صورت می‌گیرد، مهم‌ترین وظایف مؤسسات خیریه، و مراکز توانبخشی کودکان اوتیسم، که به‌صورت حرفه‌ای کار می‌کنند، در نظر گرفتن خانواده در واحد آموزش، با تربیت مراقبان کارآمد، برای انجام تمرین‌ها و فعالیت‌های اثربخش، در خانه است. متخصصان با بررسی علائم و نشانه‌ها، تست‌های تأییدشده و معتبر، و مشاوره با خانواده، شخص دارای اوتیسم را ارزیابی می‌کنند، و برای طی‌کردن مراحل بعدی، خانواده را با انواع خدمات مؤسسه خیریه، همراهی می‌کنند.
معتبرترین خیریه حامی کودکان اوتیسم
یکی از معتبرترین خیریه حامی کودکان اوتیسم، خیریه دوست اوتیسم است، که باهدف حمایت از افراد با اختلال طیف اوتیسم، از سال ۱۳۹۵ تأسیس شد. از جمله اهداف اصلی این مؤسسه، افزایش سطح دانش عمومی و اختصاصی جامعه، در خصوص اختلالات طیف اوتیسم است. انواع خدمات مؤسسه خیریه، ارائه خدمات آموزشی، و برگزاری کارگاه‌های آموزشی، برای گروه هدف، یعنی والدین، کودکان، مراقبین، متخصصین و درمانگران؛ تدوین و ترجمه متون آموزشی داخلی و خارجی، انتشار و چاپ نشریه، کتاب، جزوه و فیلم ویژه گروه هدف؛ تعامل و همکاری با کلیه نهادهای عمومی، دولتی و غیردولتی در راستای توانمندسازی والدین، کارشناسان، درمانگران و افراد اوتیسم است.
ارزیابی دقیق و درست اختلال طیف اوتیسم، با وجود مشکلات خاص خود، اولین و مهم‌ترین قدم برای تعیین سطح طیف کودکان اوتیسم، تشخیص توانایی‌های کودک، و انجام اقدامات درمانی بعدی است. به همین منظور، یکی از مهم‌ترین خدمات مؤسسه خیریه دوست اوتیسم، ارزیابی و تشخیص اوتیسم است. به‌منظور ارتقاء آگاهی عمومی و تخصصی جامعه درباره اوتیسم، انواع خدمات مؤسسه خیریه مانند برگزاری کارگاه‌های آشنایی با دنیای اوتیسم برای والدین و برگزاری دوره‌های آموزشی برای مربیان و روانشناسان انجام داد، و از طریق تدوین؛ ترجمه و نشر کتب، مقالات و بروشور؛ همکاری با خبرگزاری‌های مختلف، و تعامل با سازمان‌های مرتبط و ذیربط، در سطح جامعه نیز، اطلاع‌رسانی نمود.
سخن پایانی
موسسه خیریه «دوست اتیسم» با ایجاد ساختاری منسجم و خدماتی جامع، نمونه‌ای موفق از یک نهاد مدنی در حوزه درمان و توانمندسازی کودکان اتیسم محسوب می‌شود. خدمات ارائه‌شده — از تشخیص تا توانبخشی و حمایت‌های مالی و روانی — همگی در یک راستای ارتقای استاندارد زندگی و تسهیل مسیر رشد برای کودکان و خانواده‌ها قرار دارند.
نکات برجسته این مؤسسه عبارت‌اند از:
- مدل توسعه مراکز توانبخشی با استانداردهای بین‌المللی
- ارائه پشتیبانی همه‌جانبه (آموزش، درمان، سخت‌افزار و نرم‌افزار حمایتی)
- تربیت مربیان متخصص از طریق دوره‌های استاندارد و بورسیه
- تعهد به شفافیت و ساختار مدیریتی قابل ارزیابی
در نهایت، مدل عملیاتی «دوست اتیسم» می‌تواند الگویی الهام‌بخش برای سایر نهادهای خیریه باشد تا با هم‌افزایی و گسترش فعالیت‌ها در استان‌های بیشتر، دسترسی به خدمات تخصصی اتیسم را برای تمامی خانواده‌ها فراهم کنند. مشارکت نهادهای دولتی، مردم‌نهاد و خیرین در چنین مسیری، می‌تواند تأثیر ژرفی بر جامعه و سطح پذیرش و توانمندسازی افراد دارای اتیسم داشته باشد.
