کمبود هورمون وازوپرسین; سطوح پایینی از یک هورمون مغزی خاص، ممکن است نشانگر زیستی اختلال طیف اوتیسم باشد.
اگر از یک پزشک سوأل کنید که هورمون وازوپرسین برای چه چیزی مفید است؟ او قطعاً توضیح خواهد داد که حجم آب در بدن را تنظیم می‌کند، و بر تنظیم فشار خون نیز تأثیر می‌گذارد. با این‌حال، از دهه ۱۹۹۰، هورمون وازوپرسین به یک موضوع داغ در جوامع علمی تبدیل شد، و علّت آن کشف تأثیر آن بر رفتارهای اجتماعی افراد بود. 

اخیراً نیز این هورمون به‌عنوان یک نشانگر زیستی احتمالی، در تشخیص اختلال طیف اتیسم عنوان شد. لازم به‌ذکر است که این پژوهش همچنان درحال اجرا است، و در مراحل اوّلیه خود قرار دارد، به‌تبع در این مراحل، سوألات نسبت به میزان پاسخ‌هایی که ارائه می‌دهد، بیشتر است و زمینه‌های تحقیقاتی حول آن نیز درحال گسترش و توسعه است.

کمبود هورمون وازوپرسین و بروز اختلال اوتیسم

با توجه به این‌که در دنیا، از هر ۵۴ کودک یک کودک دارای اختلال طیف اوتیسم است، محققین در تلاشند تا دریابند که چه چیزی در مغز ممکن است با این اختلال مرتبط باشد، و چگونه می‌توان راه‌حل موثری برای آن یافت؟ در پژوهش‌های انجام شده، هورمون وازوپرسین به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در بروز این اختلال عنوان شد. امّا، دانشمندان هنوز نمی‌دانند که چه میزان از این هورمون با اختلال طیف اتیسم مرتبط است؟

هورمون وازوپرسین چیست؟

تحقیقات نشان می‌دهد که وازوپرسین مانند هورمون اکسی‌توسین، با رفتار والدینی و پیونداجتماعی مرتبط هستند. در واقع این دو هورمون، از نظر ساختاری بسیار مشابه یکدیگرند، و در مغز گیرنده‌هایی وجود دارد که با هردو این هورمون‌ها در حال تعامل هستند. اختلال در عملکرد این دو هورمون، باعث ایجاد مشکلات اجتماعی در انسان می‌شود. 

محققین سطوح اکسی‌توسین و وازوپرسین را در نمونه‌های مغزی‌- نخاعی، ۳۶ کودک اوتیسم و ۳۶ کودک بدون اختلال بررسی کردند. سن کودکان در هر دو گروه بین ۲ تا ۹ سال بوده‌است. نتایج این مطالعات نشان داد، که سطوح وازوپرسین در کودکان اوتیسم ۶۶درصد کمتر از گروه کودکان بدون اختلال است؛ با این‌حال، هر دو گروه در سطح هورمون اکسی‌توسین خود تفاوتی ندارند.

ارتباط وازوپرسین با نقص در رفتارهای اجتماعی

ارتباط کمبود هورمون وازوپرسین با نقص‌ در رفتارهای اجتماعی را، نمی‌توان به‌سادگی با عباراتی همچون “خیلی‌زیاد” و یا “خیلی‌کم” توجیح کرد؛ سو کارتر ‌، یکی از محققین این پژوهش عنوان می‌کند، که “ممکن است زمانی که عدم تعادل در هورمون وازوپرسین در بدن وجود دارد، عملکرد طبیعی به‌خطر بیفتد، با این‌حال آن‌چه که در حال حاضر از نتایج می‌توان استنباط کرد آن است که، هنوز اطلاعات کافی نیست، و ما نیاز به قطعات بیشتری برای تکمیل پازل خود داریم”.

محققین همچنان در حال مطالعه پتانسیل هورمون اکسی‌توسین، برای درمان اختلال طیف اوتیسم و سایر اختلالات اجتماعی هستند. امّا، همچون هورمون وازوپرسین، برای این هورمون نیز مشخص نیست که مقدار بیشتر از هورمون همیشه بهتر است یا خیر. 

کارتر بیان می‌کند که محققین باید درنظر داشته‌باشند، که افراد با اختلال طیف اوتیسم از نظر درجه ناتوانی متفاوت هستند؛ کسانی هستند که با شدّت اختلال کم، زندگی مستقلی دارند; درحالی که برخی دیگر نیازمند حمایت‌های گسترده هستند. 

سخن آخر

این‌که چطور هورمون اکسی‌توسین و وازوپرسین، در بسیاری از تفاوت‌ها و شدّت اختلال متمایز است، نیز خود نیازمند تحقیقات گسترده است.

موسسه خیریه دوست اتیسم، می‌کوشد تا با ارائه کاملترین خدمات توانبخشی و آموزشی، مطابق با نیازهای هر کودک، زندگی شادتری برای کودکان مبتلا به اوتیسم فراهم نماید. والد محترم، اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر، درباره ی اوتیسم و یا نیاز به هرگونه آموزش برای نحوه ی برقراری ارتباط با کودک مبتلا به اتیسم خود دارید، می‌توانید از طریق شماره تلفن ۰۲۱۸۸۶۰۳۴۵۴ ، با ما در ارتباط باشید.