خیریه چیست؟ موسسات خیریه با انواع دیگر سازمان‌ها متفاوت هستند، زیرا آن‌ها برای دستیابی به یک هدف خیر و خاص راه‌اندازی شده‌اند و فقط آن هدف خیریه را معرفی و تبلیغ می‌کنند؛ این بدان معنی است که تمام فعالیت‌های خیریه باید حول هدف اصلی تأسیس خیریه باشند.
موسسه خیریه چیست ؟
خیریه (یا سازمان خیریه) سازمانی است که:
- برای ترویج یک یا چند هدف خیر راه‌اندازی شده است.
- فقط هدف، خیریه را معرفی می‌کند.
- خیریه منفعت عمومی را درنظر دارد و برای فراهم کردن آن تلاش می‌کند.
در دید اکثر عموم مردم، خیریه این‌گونه تعریف می‌شود: “منابعی مانند پول و زمان برای هدفی بزرگ‌تر، بدون انتظار دریافت چیزی در مقابل آن گردآوری شده‌اند.” هدف از خیریه یا بخشش ایثارگرانه، خدمت به آسیب پذیرترین گروه‌های جامعه، کمک به آن‌ها برای اطمینان از برآورده شدن نیازهای اساسی و حقوق اولیه آن‌ها است.
مطلب پیشنهادی: مسئولیت اجتماعی افراد در جامعه چیست؟
انفاق و صدقه
انفاق عبارت است از ابراز محبت و مهربانی بدون قید و شرط به دیگران، که کاری آگاهانه است اما تصمیمی قلبی و بدون انتظار بازگشت یا جبران آن است. صدقه دادن عملی یک طرفه است، به این معنا که در آن شخص می‌بخشد، امّا در ازای آن چیزی از فرد مقابل نمی‌خواهد. افرادی هستند که معتقدند در صدقه‌دادن و یا بخشندگی اعضاء خانواده و خانه در اولویت هستند؛ با این‌حال، برخی دیگر معتقدند که صدقه باید از قلب سرچشمه بگیرد، از خانه شروع شود و در نهایت به دیگران در جامعه گسترش یابد.
نیکوکاری با شناخت درونی نیاز به ابراز همدردی با دیگران، چه آگاهانه و چه ناخودآگاه، آغاز می‌شود. همه در زندگی مشکلات، درد و غصه‌هایی دارند، اما صدقه‌دادن یعنی “من می‌خواهم با کمک به دیگران شفقت، مهربانی و عشق را گسترش دهم.” از این رو برخی افراد دردهای خود را کنار گذاشته و پا در راه تسکین دردهای دیگران می‌گذارند؛ در نتیجه تصمیم می‌گیرند به موسسات خیریه در حال فعالیت با هدفی خاص صدقه بدهند. اهداف خیریه‌ای می‌توانند با بخشیدن کمک‌های مالی و غیرمالی به افراد و کودکان در آموزش و توانبخشی تمام وقت و پاره‌وقت صورت پذیرد.
به دنیای امروزه نگاه کنید؛ فقر در دنیای امروز شوم است و ما نسبت به این مشکل منفعل هستیم. با داشتن چنین نگرشی نسبت به فقر، ما در توقف و یا تلاش برای کاهش آن منفعل هستیم.
با این‌حال باید بدانیم وقتی افراد به یک موسسه خیریه موثر کمک می‌کنند، کمک مالی آن‌ها، مستقیماً به تعداد افرادی که نیازمند کمک هستند، می‌رسد. ما مجبور نیستیم یک میلیونر باشیم تا بتوانیم تفاوت مهمی ایجاد کنیم. درست همانطور که هر قطره در اقیانوس برای تشکیل یک توده آب عظیم به حساب می‌آید، حتی کمک‌های مالی کوچک نیز این پتانسیل را دارد که کیفیت زندگی افرادی را به شدت بهبود ببخشد.
اهمیت موسسات خیریه در جامعه
بزرگترین هدیه به جامعه زمانی است که در بهبود زندگی مشارکت داشته باشیم. هنگامی که ما زندگی‌ها را با صدای کمک‌های مالی یا خیریه لمس می‌کنیم، نور را به زندگی افراد نیازمند می‌تابانیم و روحمان را در این فرآیند روشن می‌کنیم.
چرا موسسات خیریه مهم هستند؟
سازمان‌های خیریه، سازمان‌های غیردولتی هستند که می‌توانند زندگی کودکان رها شده، با نیازهای ویژه، فقیران، یتیمان، بی‌خانمان‌ها و نیازمندان را بهبود ببخشند. موسسات خیریه برای کودکان و خانواده‌های آن‌ها لباس، غذا، آموزش، سرپناه و … فراهم می‌کنند. این موسسات از طریق عشق، انگیزه و ایجاد فرصت به افراد کمک می‌کنند تا شکوفا شوند و به خودکفایی برسند. از آنجایی که این سازمان‌ها رسالت مقدسی برای کمک به افراد درمانده و کودکان نیازمند دارند با جمع‌آوری کمک‌های مالی سعی دارند تا از این افراد حمایت کنند.
مطلب پیشنهادی: ضرورت کمک به نیازمندان اوتیسم و اثرات اجتماعی آن
انواع موسسات خیریه
موسسه‌های خیریه هم به صورت خصوصی و هم به صورت دولتی تأسیس می‌شوند؛ با این‌حال، اساساً فعالیت‌های آن‌ها تفاوت زیادی با یکدیگر ندارد.
-
موسسات خصوصی:
برخی از موسسات خیریه، فعالیت‌های بشر دوستانه خود را به صورت خصوصی و غیرانتفاعی ارائه می‌دهند. دلیل نام‌گذاری آن‌ها به‌نام موسسات خصوصی، به دلیل تامین منابع مالی موسسه با استفاده از روش‌های متنوع کمک به موسسات خیریه و به صورت خصوصی است. نیازهای مالی این موسسات از طریق اسپانسرهای گوناگون، برطرف می‌شود. این اسپانسرها ممکن است یک شرکت، فرد، خانواده یا مواردی دیگر باشد. این بنیادها پس از تامین منابع مالی، به بررسی مشکلات می‌پردازند و هدفی را جهت کمک به مردم برمی‌گزینند و شروع به کار می‌کنند.
-
موسسات دولتی:
موسسات خیریه عمومی یا دولتی از جمله بنیادهایی هستند که پشتوانه مالی اصلی آن‌ها، دولت است. البته این موضوع بدان معنا نیست که عوامل دیگر قادر به کمک به آن‌ها نیستند، بلکه در بعضی از مواقع ممکن است مردم و موسسات خصوصی نیز به یاری این بنیادها بپردازند. موسسه‌های خیریه دولتی، اغلب دغدغه مشکلات اجتماعی دارند و سعی در کمک به عموم مردم و حل مشکلات آن‌ها را دارند.
وظایف موسسه خیریه چیست ؟
موسسات خیریه به کمک و یاری هموطنان و افراد نیازمند می‌پردازند. حیطه فعالیت و وظایف این موسسات گسترده است، اما برای آگاهی بیشتر، به بررسی وظایف این کسب‌وکارها می‌پردازیم. به طور کلی همه موسسات خیریه از وظایف زیادی برخوردار می‌باشند که عبارتند از:
- توانمند‌سازی و ارتقاء مهارت اعضای هیئت علمی و کارشناسان جهت مواجهه با ارائه خدمات باکیفیت در راستای هدف خیریه و ارتباط با خیرین هر استان.
- تعامل سازنده با خیرین و استفاده حداکثری از توان آن‌ها و سایر موسسات خیریه.
- جمع‌آوری منابع از طریق خیرین برای انجام پروژه‌های دارای اولویت خیریه.
- فرهنگ‌سازی جهت تبیین مقوله کار خیر در هر استان و ارزش‌گذاری بر مؤلفه مشارکت مردمی.
- مستندسازی و انتشار منابع تخصصی همسو با هدف خیریه.
از چه راه‌هایی می‌توانیم به موسسات خیریه کمک کنیم؟
تا صحبت از کمک به خیریه‌ها می‌شود، ذهن‌ها به سمت پول‌های کلان و کمک‌های نقدی با رقم‌های بسیار بالا می‌رود. درست است، موسسات خیریه نیازمند حامیان و کمک‌های بزرگ هستند اما کمک‌های کم و غیرنقدی نیز می‌تواند نقش بزرگی در کمک به اقشار آسیب‌دیده و کم‌توان در جامعه داشته باشد.
-
کمک های غیرنقدی
شاید با خود فکر کنید کمک‌های غیرنقدی شما نتواند دردی از زندگی دیگران دوا کند یا مشکلی از مشکلات نیازمندان را برطرف نماید، اما این تفکر اشتباه است. باتوجه به مشکلات اقتصادی زیادی که مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، کمک‌های غیرنقدی شما نیز می‌تواند گره‌ای از کار یک یا چندین نفر باز کند.
برای کمک غیرنقدی بهتر است اگر در اطراف خود فرد نیازمندی را سراغ ندارید از طریق موسسات خیریه اقدام نمایید. نوع فعالیت آن موسسه را بدانید و سپس تصمیم بگیرید که چگونه می‌توانید به جامعه هدف آن موسسه کمک کنید. از جمله کمک‌های غیرنقدی که می‌توان به موسسات ارائه کرد داد شامل
- مواد غذایی،
- لوازم مورد استفاده‌ی موسسه باتوجه به نوع فعالیت آن،
- اسباب بازی و …. است.
-
همکاری داوطلبانه
باتوجه‌به حس انسان دوستانه‌ای که در بین تمام مردم جهان وجود دارد افراد زیادی اقدام به انجام کارهای داوطلبانه بدون در نظر گرفتن منافع مادی می‌نمایند. حس شادی و رضایتی که بعد از انجام کارهای داوطلبانه در فرد ایجاد می‌شود با هیچ حس دیگری قابل مقایسه نیست.
در موسسات خیریه هر فرد باتوجه به توانمندی‌های خود، در راستای فعالیت‌های موسسه می‌تواند دست به انتخاب درست زده و به خدمت‌رسانی به جامعه و اقشار نیازمند بپردازد.
-
کمک‌های نقدی
کمک‌های نقدی کم یا زیاد تأثیر بسزایی در زندگی مددجویان موسسات دارد. هر موسسه خیریه کمک‌های نقدی را به زمینه‌ای که در آن فعالیت دارد اختصاص می‌دهد. جهت راحتی و رفاه خیرین، هر موسسه راه‌های مختلفی برای پرداخت کمک‌های نقدی در نظر گرفته است که بعد از شناسایی موسسه خیریه می‌توانید از آن‌ها اطلاع پیدا کنید.
-
پذیرش و سرپرستی افراد
در این روش هر فرد باتوجه به توانایی مالی و رضایت قلبی که دارد می‌تواند با پرداخت مبلغی به صورت ماهیانه در خیریه‌هایی که زمینه فعالیت آن‌ها آموزش و توانبخشی و کمک به کودکان بی سرپرست، کودکان با نیاز ویژه و… می‌باشد، به حمایت از افراد اقدام نمایند.
-
خرید محصولات خیریه
تا حالا با بازارچه‌های خیریه برخورد کرده‌اید؟ یا در سایت خیریه‌ها به بخش فروشگاه آن‌ها سر زده‌اید؟ محصولاتی که در بازارچه‌های خیریه به فروش می‌رسد تمامی درآمد حاصل از آن‌ها، به نفع نیازمندان آن خیریه هزینه می‌گردد.
-
خیریه آنلاین
از دیگر راه‌های کمک به خیریه‌ها، مشارکت در پویش‌‌های آنلاین و پرداخت صدقه از طریق شماره حساب، کارت و صفحه‌ی پرداخت است؛ این روش همواره یکی از اصلی‌ترین روش‌های کمک به خیریه‌ها به‌شمار می‌رود.
ویژگی موسسات خیریه معتبر چیست؟
معتبرترین خیریه کدام موسسه است و چگونه قابل تشخیص است؟ در بسیاری از کشورها، خیریه‌ها زیر مجموعه موسسات غیرانتفاعی (non-profit organizations) که به اختصار NPO نامیده می‌شوند، به‌شمار می‌روند. یعنی موسساتی که به قصد کسب منافع مادی موسس‌ها یا اعضای آن تشکیل نمی‌شوند؛ بلکه هدفی ماورای اهداف مالی را دنبال می‌کنند. در برخی کشورهای دنیا موسسات خیریه زیرمجموعه موسسات غیردولتی (non-governmental organizations) که به اختصار NGO نامیده می‌شوند، قرار می‌گیرند.
در کشورمان ایران نیز اکثر مردم NGO را مترادف با موسسه خیریه می‌دانند. موسسات خیریه به واسطه وجود نیروهای داوطلب که معمولاً تعداد افراد زیادی هم هستند، دارای ساختار، روابط و گروه‌های رسمی و غیررسمی پیچیده و گاهی متعدد هستند که در این میان نیروهای داوطلب فعال در موسسه، عامل مهمی در ایجاد این ویژگی هستند. نیروهای داوطلب، افرادی هستند که به طور غیرموظف و به صورت رایگان زمان‌های آزاد خود را به انجام فعالیت‌هایی برای موسسه صرف می‌کنند و به سادگی هم ممکن است در هر زمان همکاری خود را با موسسه قطع کنند.
بهتر است بدانیم موسساتی معتبر هستند که دارای ویژگی‌های زیر باشند:
-
وب‌سایت رسمی و معتبر داشته باشند؛
موسساتی که وب‌سایت دارند و فعالیت‌های خود را در بستری به‌نمایش می‌گذارند، قابل اعتماد هستند. فراموش نکنید تنها داشتن یک وب‌سایت برای اعتبار کافی نیست. به‌خاطر داشته باشید رعایت استانداردهای بین‌المللی در وب‌سایت نیز، بسیار حائز اهمیت است.
-
حامیان آن‌ها، عضوی از خانواده‌ی شما باشند؛
در ارتباط بودن با حامیان، جدای از ارتباطات مالی و حمایتی، یکی از اصلی‌ترین و باارزش‌ترین فعالیت‌های موسسات خیریه محسوب می‌شود. حضور حامیان در مراسمات خیریه، ارتباطات غیرکاری همچون احوال‌پرسی‌های معمول، تبریکات تولد، اعیاد باستانی، هدیه‌هایی هرچند کوچک از طرف خیریه و … همواره از سری فعالیت‌های بااهمیت برای خیریه‌ها محسوب می‌شوند.
-
گزارش فعالیت‌های خود را به‌صورت شفاف و کامل همراه با جزئیات منتشر می‌کنند.
معتبرترین خیریه‌های حامی کودکان اوتیسم
این موسسه، همواره یکی از معتبرترین خیریه‌های فعال در زمینه‌ی اختلال طیف اتیسم بوده و از سال ۱۳۹۵ فعالیت خود را آغاز کرده است. این موسسه از هنگام تاسیس تاکنون با همکاری متخصصان دوست اتیسم، برنامه‌های ارزیابی تشخیصی و ارزیابی‌های تخصصی گفتاردرمانی، کاردرمانی حسی-حرکتی و … را برای کودکان با اختلال طیف اوتیسم فراهم کرده است. بعد از انجام ارزیابی‌ها، خانواده‌ها در مورد مداخلات مورد نیاز کودک در آن زمینه و همچنین نحوه‌ی دریافت این مداخلات، توسط متخصصین راهنمایی می‌شوند.
یکی دیگر از فعالیت‌های موسسه خیریه دوست اتیسم، تهیه و اهدای پک‌های حمایتی و کمک معیشتی به خانواده‌های عضو مجموعه با کمک حامیان گرامی موسسه است که در مناسبت‌های مختلف همچون ماه رمضان، شب یلدا، عید نوروز و … به خانواده‌ها اهدا می‌شود تا در حد توان خود، پاسخگوی بخشی از دغدغه‌ی این عزیزان باشد.
-
مهرگستر پرهام تهران
از دیگر مراکز معتبر فعال در حوزه اوتیسم موسسه خیریه مهرگستر پرهام تهران است. خانواده‌ها برای برای ارزیابی، تشخیص و غربالگری اوتیسم به این مرکز مراجعه می‌کنند. این مرکز از زمان تاسیس خود (۱۳۹۷) تاکنون ۳۰۰ کودک توانخواه را مورد ارزیابی و ۴۰۰ مشاوره‌ی تخصصی اوتیسم نیز ارائه کرده است.
-
فرشتگان آسمان بی‌صدا
با هدف حمایت از ایتام و نیازمندان، خانواده‌های بی‌سرپرست و کودکان با اختلال طیف اوتیسم، فلج مغزی، معلولیت‌های ذهنی و جسمی با پرداخت مستمری ماهیانه و برگزاری کلاس‌های درمانی ۱۰۰% رایگان فعالیت می‌کند. این خیریه با تعاملی که با خیرین و شهروندان دغدغه‌مند دارد، توانسته تاکنون گره‌گشای مشکلات نیازمندان و فرشتگان آسمانی باشد.
-
مرکز ساماندهی درمان و توانبخشی اختلالات اتیستیک
اولین مرکز تخصصی درمانی فراسازمانی (Outreach services) و تحقیقاتی اوتیسم در ایران است. این مرکز ریشه در سلسله تحقیقاتی دارد که پیرامون تحلیل رفتار با مدل UCLA، با بودجه “مرکز ملی تحقیقات علوم پزشکی کشور” از سال ١٣٧٩ به مدت دو سال انجام شد. از اردیبهشت ماه ١٣٨١، “مرکز هماهنگی طرح رفتاردرمانی ساخت‌دار اوتیسم” به “مرکز ساماندهی درمان و توانبخشی اختلالات اتیستیک (CTAD)” تغییر نام یافت و فعالیت رسمی خود را با مجوز سازمان بهزیستی آغاز کرد. از سال ۱۳۹۴، مرکز اوتیسم آوا نیز در همین مجموعه شروع به فعالیت نمود. ارائه خدمات درمانی فراسازمانی تخصصی به کودکان با اختلال طیف اوتیسم و اجرای پروژه‌های تحقیقی روی اختلال طیف اوتیسم از سری فعالیت‌های اصلی این مرکز است.
-
انجمن خیریه اوتیسم ایران
تشکل غیردولتی، غیرانتفاعی، آموزشی، حمایتی و توانبخشی ویژه طیف اختلال اوتیسم در ایران است که در سال ۱۳۹۲ با هدف ارتقاء کیفیت زندگی افراد دارای اختلال طیف اوتیسم و خانواده‌های این افراد توسط جمعی از علاقمندان، متخصصان، خیران و خانواده‌های این کودکان با مجوز رسمی ملی وزارت کشور به شماره ثبت ۳۳۲۴۲، شناسه ملی ۱۴۰۰۳۸۵۹۵۰۸ از وزارت کشور و وزارت بهداشت تأسیس شده است. این انجمن، به ارائه خدماتی در زمینه‌های مطالبه‌گری، سلامت خانواده و همچنین آموزش‌و‌پژوهش، آگاهی‌بخشی در زمینه اختلال طیف اوتیسم می‌پردازد.
