ارتباط بین مصرف داروهای ضدافسردگی مادران در دوران حاملگی و اختلال طیف اوتیسم در کودکان

موارد دارویی و غذایی بسیاری است که یک مادر در دوران حاملگی باید آن‌ها را رعایت کند و یا از خوردن آن‌ها اجتناب کند؛ داروهای ضدافسردگی یکی از دارویی‌هایی است که خوردن آن در دوران حاملگی برای جنین خطرساز است و مطالعات نشان می‌دهند که مصرف این دسته از داروها در دوران بارداری ممکن است خطر ابتلا به اختلال‌های دوران کودکی از جمله اختلال طیف اوتیسم و بیش‌فعّالی را در کودک افزایش دهند.
شواهدی کمی درمورد ارتباط بین مصرف داروهای ضدافسردگی در دوران بارداری و اختلال طیف اوتیسم در کودک وجود دارد؛ در پاسخ به این پرسش که آیا مصرف این دسته از داروها به‌طور قطع سبب ایجاد اختلال طیف اوتیسم در کودک می‌شود یا خیر، تنها می‌توان گفت که این امکان وجود دارد امّا، ممکن است میزان خطر آن بسیار کم باشد. در یک پژوهش که بر روی هزاران مادر در دوران بارداری و کودکانشان انجام شده‌بود، نتایج نشان داد که در برخی موارد ممکن است مصرف داروهای ضدافسردگی سبب بروز اختلال طیف اوتیسم در کودک شود؛ با این‌حال، تنها مصرف این دارو سبب بروز اختلال نمی‌شود؛ به‌عبارتی دیگر، مادرانی که داروهای ضدافسردگی مصرف می‌کنند، ویژگی‌های دیگری دارند که خود ممکن است عامل افزایش بروز اختلال طیف اتیسم در کودکشان شود.
سابقه افسردگی یا سایر شرایط روانپزشکی در یک زن ممکن است با افزایش ابتلا فرزند به این اختلال ارتباط داشته باشد. زنان دارای اختلال افسردگی حتی اگر میزان افسردگی در آن‌ها خفیف باشد، در دوران بارداری به‌علّت عدم تنظیم برخی هورمون‌ها ممکن است مجبور به مصرف دارو ضدافسردگی شوند. استرس مادر که خود می‌تواند ناشی از افسردگی در او باشد، از دیگر دلایلی است که بر رشد جنین تأثیر می‌گذارد. با این ‌حال، در مطالعه‌ای که به‌طور اختصاصی به زنان باردار و دارای اختلالات روانپزشکی اختصاص داده‌شده بود، بررسی‌ها نشان داد که در شرایط کنترل، داروهای ضدافسردگی هیچ خطری برای جنین نخواهند داشت. به‌طور کلی، مهّم است که به‌هنگام انجام چنین پژوهش‌هایی نمونه‌ی جامعی از زنان، میزان دقیق دوز مصرف دارو، نوع دارو، شرایط مصرف، ماه بارداری و … مورد توجه قرار گیرد. این دسته از عوامل و بسیاری از عوامل دیگر سبب می‌شود که به‌هنگام بررسی پژوهش‌ها، ارائه یک پاسخ نهایی و قطعی دشوار باشد.
شرایط متفاوت و بسیاری از جمله سن، وضعیّت اقتصادی-اجتماعی، سطح تحصیلات و محل سکونت یک زن و … ممکن است در دوران بارداری بر جنین تأثیر بگذارند. افرادی که به‌طور مداوم به‌دنبال پاسخ برای علّت بروز اختلال طیف اوتیسم در کودکان هستند باید بدانند که همچنان هیچ دلیل قطعی برای این اختلال وجود ندارد. همچون سایر پژوهش‌های انجام‌شده، پرونده تحقیقاتی ارتباط بین مصرف دارو ضدافسردگی و اختلال طیف اتیسم نیز باز است و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد. با این‌حال باید بدانیم که خطر ابتلا به اختلال طیف اتیسم ناشی از مصرف داروهای ضدافسردگی بسیار اندک است؛ حتی اگر افسردگی شدید و استرس در دوران بارداری برای کودک و یا مادر خطرناک باشد باز هم توجه به این نکته حائز اهمیّت است که تحمّل، ضرر و فایده داروها در هر مادر متفاوت است، پس ممکن است نتایج متفاوتی را رقم بزند.